مبینا خضریان - دانشجوی کارشناسی مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی همدان

امروزه پیشرفت تکنولوژی و دستیابی انسان به روش های نوین برای استفاده از منابع طبیعی دستاوردهایی را به دنبال دارد که علاوه بر تاثیرات مثبت فراوان بر زندگی انسان، تاثیرات منفی برای طبیعت به ارمغان می آورد. آلودگیهای محیط زیستی که عمدتا توسط سموم به وجود میاید شامل آلودگی آب، هوا و خاک میباشد. نتایج این آلودگی ها نه تنها باعث نابودی تنوع زیستی میشود؛ بلکه سلامت انسان را نیز به خطر میاندازد. نشت گازهای مهلک یکی از خطرات روزمره زندگی صنعتی است. یکی از نیازهای مهم و اساسی در ارتباط با آلودگی محیط زیست، کنترل و پایش مستمر آلودگی هوا است. بر همین اساس پیشرفت های موثر در زمینه کنترل آلودگی هوا صورت گرفته است که یکی از آنها استفاده از فناوری نانو در کنترل و پایش آلودگی هوا است. فناوری نانو مزایای بسیاری در بهبود فناوری های محیط زیستی موجود ارایه میکند و فناوری های جدیدی را به وجود میاورد که بهتر از تکنولوژی های فعلی است. در این راستا نانوتکنولوژی دارای سه قابلیت اصلی است که میتواند در زمینه محیط زیست مورد استفاده قرار گیرد؛ از جمله اصلاح (پاکسازی) و تصفیه آلودگی، تشخیص آلودگی و جلوگیری از آلودگی. پیشرفت در علم و مهندسی در مقیاس نانو نشان می دهد که بسیاری از مشکلات کنونی در ارتباط با کیفیت هوا به کمک این علم، حل شدنی است.در حال حاضر، میتوان موارد متعددی از کاربرد مواد نانوساختاری در حفظ محیط زیست، از قبیل نانوفیلترها (برای تصفیه ی پساب های صنعتی)، نانوپودرها (برای تصفیه ی گازهای آلاینده خروجی از خودروها و واحدهای صنعتی) و نانولوله ها (برای ذخیره سازی سوخت کاملا تمیز هیدروژن) را برشمرد. در این مقاله سعی شده پتانسیل بالای نانوتکنولوژی در کاهش آلودگی هوا جهت ساختن آینده ای مطلوب تر و اقتصادی پویاتر مورد بررسی قرار گرفته و همچنین پردازش امکان استفاده از نانو مواد در تصفیه هوا و تمرکز بیشتری بر روی پیشرفت های اخیر در توسعه مواد و فرایندهای جدید در مقیاس نانو جهت کاهش آلاینده ها را دارد.

آلاینده های هوا، محیط زیست، نانو تکنولوژی ، نانو حسگر، نانوکامپوزیت