آزاده آتش پنجه - Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran
محمد نقی زاده - Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran
زهراسادات سعیده زرآبادی - Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran

در شهرسازی امروز فرایندهای تاویلی نظام­های نشانه­ای در شهر که هدف آنها نشان دادن معنای اجتماعی و فرهنگی محیط کالبدی است کمتر مورد توجه بوده و اغلب بافت­های شهری بی­توجه به تفاوت­ها و شباهت­های معنادار و هویت­ آفرین و ارزش­های نهفته در بافتار اجتماعی و طبیعی بستر خود و الگوهای شهرسازی و معماری سنتی ایران شکل میگیرند و این مسئله واکاوی پیرامون این فرایندها را حائز اهمیت می­سازد. هدف مقاله آن است تا در چارچوبی نوین، با تفسیر نظام نشانه­ای، به بررسی نحوه تغییر عوامل موثر بر هویت شهر و مقایسه این نظام­ها در بافت قدیم و جدید شهر بپردازد. پژوهش از نوع کیفی و روش پژوهش بصورت توصیفی تحلیلی بوده و از علم نشانه شناسی به عنوان ابزار و روشی جهت بررسی بازنمون­ها و تحلیل هویت شهر بهره برده شده است. مطالعات در بافت قدیم بیشتر متکی بر اسناد بوده و در بافت جدید بصورت میدانی و بررسی بازنمون­ها در نواحی گرم و خشک ایران صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می­دهدکه براساس بررسی بازنمون­ها در نظام نشانه­ای در لایه­های متنی فرم شهر، دوگانگی وگسست معنا و هویت بافت قدیم و جدید یک شهر در طول زمان نشانگر چند عامل اصلی تغییر در درون لایه­ های متنی فرم شهر، گسست و دوگانگی در لایه انسانی، تغییر در نظام رمزگان­های موثر بر ساختار فرم شهر است که بصورت حذف، جایگزینی و یا تغییر نشانه­ ها در لایه ­های طبیعی، اجتماعی و مصنوع نمود یافته است.

Urban identity, semiotic system, layered semiotic, semiotic hierarchy, semantic relations, هویت شهر, نظام نشانه ای, نشانه شناسی لایه ای, سلسله مراتب نشانداری, روابط دلالتی