حسن لطفی پارسا - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین خادمی - استاد گروه خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
شمس اله ایوبی - دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
آسیه هادی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان

پتاسیم یکی از عناصر ضروری رشد گیاه است که عمدتا از طریق کانی­های اولیه پتاسیم­دار خاک تامین می­شود. نقش این کانی­های اولیه که معمولا کانی­های میکائی هستند در تامین پتاسیم مورد نیاز گیاه بخوبی شناخته شده است لیکن اطلاعات ناچیزی در مورد میزان رهاسازی پتاسیم از کانی­های میکائی با زمان وجود دارد. این مطالعه با هدف بررسی تغییرات زمانی غلظت و جذب پتاسیم از کانی فلوگوپیت توسط گیاه یونجه انجام شد. در این پژوهش از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار استفاده شد. بستر کشت مخلوطی از شن کوارتزی (به عنوان ماده پرکننده) و کانی فلوگوپیت بوده و گیاهان بوسیله دو نوع محلول غذائی (پتاسیم­دار یا بدون پتاسیم) در دوره ۲۰۰ روزه کشت تغذیه شدند. در طول آزمایش در زمان­های۴۰، ۷۵، ۱۱۰، ۱۴۰، ۱۶۵ و ۲۰۰ روز، سه تکرار از گلدان­ها برداشت واندام هوائی و ریشه گیاه جدا شده و عصاره­گیری به روش خاکسترگیری خشک انجام شد و مقدار پتاسیم در عصاره گیاه توسط دستگاه  شعله­سنج تعیین شد. نتایج نشان داد که غلظت پتاسیم با زمان به صورت معنی­داری کم می­شود. همچنین مشاهده شد که فلوگوپیت توانسته است تا بیش از ۱۱۰ روز پتاسیم گیاه را در محدوده کفایت نگه دارد. پارامترهای سرعت رشد و سرعت جذب پتاسیم هم دارای تغییرات معنی­داری با زمان بودند و تغییرات­شان به گونه­ای بود که در ابتدا به­دلیل توان کم گیاه در جذب پتاسیم کم و در اواسط آزمایش با رشد ریشه­ها توان جذب گیاه افزایش می­یابد. در انتهای آزمایش به­دلیل پیر شدن گیاه و همچنین کاهش منابع پتاسیم در تیمارهای تغذیه­ای بدون پتاسیم، توان جذب پتاسیم ریشه کاهش می­یابد و درنتیجه مقادیر سرعت رشد گیاه و سرعت جذب پتاسیم کم می­شود.

سرعت رشد, سرعت جذب پتاسیم توسط ریشه