سید حسین شرف الدین - عضوهیات علمی موسسه امام خمینی ره

انون‎مداری یا قاعدهمداری[۱] جهان اجتماعی و اتخاذ موضع مستدل درباره سهم هریک، یکی از مسائل بنیادین فلسفه علوم اجتماعی است. رویکرد قانونمدار با مرجعیت الگویی علوم طبیعی و تلقی جهان انسانی به عنوان بخشی از قلمرو جهان طبیعی با ویژگیهایی متمایز، هدف علم اجتماعی را تبیین روابط علی و معلولی میان کنشها/پدیدههای اجتماعی و کشف قانون به شیوهای قیاسی میداند؛ درحالی که رویکرد قاعدهمدار، با اعتقاد به نیتمندی، معناداری، هنجارمندی،‎ زمینهمندی و غایتمندی کنشهای انسانی، هدف علم اجتماعی را فهم تفسیری (همدلانه یا هرمنوتیکی) یا تفهم پدیدههای انسانی و شناخت و استنباط دلایل کنشگران میداند. جمعی نیز به صورت تلفیقی، هدف این علوم را توامان، تفهم وتبیین یا تفهم تبیینی انگاشتهاند؛ عدهای نیز با خوانش علی از دلایل،‎ و نقش علی آنها در کنش،‎ موضع علتگرایانه را هرچند با تفسیری متفاوت، تقویت کردهاند. نوشتار حاضر درصدد است تا این منازعه عمیق و تعیینکننده را همراه با مبانی و مفروضات و آثار و نتایج مفهومی و روشی مترتب بر هریک از مواضع مرجح را مورد بحث و بررسی قرار دهد. روش این مطالعه در مقام گردآوری، اسنادی و در مقام تحلیل و ارزیابی،‎ مفهومکاوی و اعتبارسنجی مویدات اثباتی و تاییدی هریک از رویکردهای یادشده است. [۱]. rule governed/Law governed

علت, دلیل, قاعده, قانون, معنا, تفهم, تبیین