زیبا برقی ایرانی - استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور تهران
حسنا وفاپور - کارشناس ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
آزاده مرادی چقا مارانی - کارشناس ارشد مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی
محمد جواد بگیان کوله مرز - دانشجوی دکتری تخصص روان شناسی عمومی، دانشگاه رازی کرمانشاه
مسلم رجبی - کارشناس ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی بر بهبود سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش­آموزان مبتلا به اختلال ریاضی انجام شد. این پژوهش آزمایشی بوده و از  طرح  پیش­آزمون- پس­آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری آن را کلیه­ی دانش­آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان نورآباد (دلفان) در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ تشکیل می­دادند که مبتلا به اختلال ریاضی بودند. نمونه پژوهش شامل ۴۰ نفر از دانش­آموزان پسر مبتلا به اختلال ریاضی بود. که بعد از شناسایی به وسیله آزمون ریاضی کی­مت و انجام مصاحبه بالینی ساختاریافته به صورت خوشه­ای چند مرحله­ای از میان دانش­آموزان انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل، مصاحبه بالینی ساختاریافته، آزمون ریاضی کی­مت و مقیاس سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی سینها و سینگ بود. از هر دو گروه پیش آزمون، پس­آزمون و پیگیری دو ماهه به عمل آمد. در فرآیند اجرا، گروه آزمایش به مدت دو ماه تحت آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی قرار گرفتند (هشت جلسه­ی یک ساعتی) در حالی که گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده­ها نیز از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش مهارتهای اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و عملکرد ریاضی دانش­آموزان مبتلا به اختلال ریاضی موثر بوده است (۰۰۱/۰>P). هم چنین نتایج نشان داد که در مرحله پس­آزمون و پیگیری، بین دو گروه آزمایش و گواه، در میزان سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی و عملکرد ریاضی تفاوت معنادار وجود دارد. بنابر یافته­های این مطالعه، آموزش مهارتهای اجتماعی مبتنی بر پردازش شناختی منجر به افزایش سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی در دانش­آموزان مبتلا به این اختلال می­شود و می­توان از این آموزش به عنوان یک روش مداخله­ای مناسب سود جست.

مهارت های اجتماعی, پردازش شناختی, اختلال ریاضی, سازگاری