نازنین دهناد - گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.
باقر کریمی - گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.
جمال الدین مهدی نژاد - گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران.

آسایش حرارتی در محیط زیست یک عامل حیاتی است که بر سلامت و رفاه ساکنین تاثیر­گزار است. آسایش حرارتی به میزان زیادی تحت تاثیر اثرات ترکیبی پارامترهای مختلف است و فرم بلوک­های شهری تاثیر قابل توجهی بر مقدار تابش و الگوهای جریان و سرعت باد می­گذارند. در این پژوهش به سنجش تاثیر فرم و ارتفاع بلوک­های مسکونی بر آسایش حرارتی فضاهایی باز پرداخته است. روش تحقیق پژوهش به شیوه کمی، و از روش توصیفی و استنباطی از نوع پیمایشی، و روش نمونه­گیری تصادفی و به منظور انتخاب حجم نمونه از نمونه­گیری احتمالی کنترل شده استفاده شده است. چهار بلوک مسکونی با الگوهای متداول در شهر شیراز در سه حالت کوتاه مرتبه، میان مرتبه و بلند مرتبه انتخاب و شبیه­ سازی گردید. و به بررسی نتایج منتج از شبیه­سازی به تحلیل داده­ها و سنجش آنها با استفاده از نرم­افزار ENVI-met در سال ۱۳۹۹ پرداخته شده است؛ سپس با استفاده از داده­های اقلیمی در نرم افزار RayMan، دمای معادل فیزیولوژیکی به دست آمد و در پنج نقطه مدل­های شبیه­سازی شده، نسبت فرم و ارتفاع مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. سپس نتایج با توجه به نرم افزار SPSS۲۲ آماره­ها در دو سطح توصیفی و استنباطی بیان شده است، و با استفاده از آزمون فریدمن رتبه­بندی نقاط بحرانی براساس فرم­ها بر حسب سه ارتفاع­ مطرح شده مشخص گردید و میزان معناداری و ارتباط بین انواع فرم­های (ترکیبی، مجموعه، خطی، محیطی) برحسب انواع ارتفاع (بلندمرتبه، میان­مرتبه و کوتاه­مرتبه) با استفاده از آزمون کروکسکال والیس مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها نشان داد که بین انواع فرم­ و ارتفاع تفاوت­ معناداری وجود دارد و این ارتباط در ساختمان­های میان مرتبه در فرم مجموعه­ای و محیطی نتیجه مطلوب­تری را داشته است. نهایتا هر دو فاکتور فرم و ارتفاع ارتباط مهمی با پارامترهای موثر در آسایش حرارتی فضای باز مجتمع­های مسکونی دارند و نقش به سزایی در تعدیل دما محیط و امکان بهره­روی متفاوتی را برای ساکنین بوجود می­آورند.

آسایش حرارتی فضاهای باز, Envi-met, بلوک های مسکونی, دمای معادل فیزیولوژیکی, ریمن