زینب جعفری - دانشجوی دکتری معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید رجایی.
سیدیحیی اسلامی - استادیار معماری، دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
سیدمجید هاشمی - استادیار معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید رجایی.

صفحات خورشیدی متخلخل که در ایران مشبک نامیده می شوند، عنصری از معماری هستند که معمولا در مناطقی با اقلیم گرم با آسمانی صاف، جهت تنظیم بازشوی جداره ها و برآوردن نیازهای روانی ، محیطی ، اجتماعی و مذهبی طراحی شدهاند. مشبک به عنوان جزئی از نمای ساختمان نقش بسزایی در انعکاس جنبه های معنایی - فرهنگی هر بنا در یک بستر اجتماعی دارد، زیرا علاوه براینکه عنصری است که از بیرون مشاهده می شود، یک حلقه ارتباطی بین درون و بیرون است . استفاده از مشبک در طراحی ساختمانهای معاصر نشان از تمایل به استفاده مجدد از این عنصر معماری دارد و تغییر مفهوم مشبک در مادیت و مقیاس معاصر مشهود است . هدف اصلی این پژوهش بررسی ظرفیت های کاربردی و مفهومی مشبک در معماری است . بدین منظور از طریق بازخوانی مشبک درگذشته ، انواع ظهور آن در عصر حاضر موردبررسی قرارگرفته است . روش گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و اطلاعات از اسناد و مدارک کتابخانه ای جمع آوری شده است . تبادل مطلوب بین مشبک گذشته و معاصر نیازمند آگاهی از الگوهایی است که طی سالیان تداوم و استمرار داشته است و درک درست از آنها می تواند منجر به طرحهایی شود که با نیازهای انسان امروز مطابقت داشته باشد.

مشبک ، معماری ایران، معماری معاصر، مفاهیم و عملکرد، پنجره.