محمد میرزاپور ابیانه - گروه بازرگانی گرایش مالی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز

شهرنشینی پدیده سده های جدید است. هرچند شهر و شهرنشینی از کمابیش هفت هزار سال پیش وجود داشته است، ولی معنای تازه و گسترش فزاینده آن مربوط به سده های اخیر است. در پایان قرن بیستم نیمی از جمعیت جهان شهرنشین بوده اند و دو سوم از این جمعیت سه میلیاردی در کشورهای جهان سوم زندگی می کرده اند. روند شهرنشینی در کشورهای رو به توسعه ای چون ایران با مشکلات فراوانی رو به رو بوده است. توزیع نامتناسب و ناهمگون جمعیت و گسترش شتابان شهرها در این کشورها نابسامانی های گوناگون اجتماعی و اقتصادی پدید آورده است. بر اساس آنچه گفته شد، به نظر می رسد کاهش رشد جمعیت در جامعه ی ایران بیش از آنکه ناشی از برنامه ریزی های اجتماعی و سیاست های کنترل جمعیت باشد (هر چند نباید نقش آن را نادیده انگاشت)، ناشی از تحولات ارزشی و ساختاری است که به سبب پیروی از نظریات توسعه در جامعه به وقوع پیوسته است. هدف مقاله حاضر بررسی پیامد های اقتصادی و زیست محیطی رشد شتابان جمعیتی با روش توصیفی می باشد. نتایج نشان می دهد افزایش فقر، دسترسی نامناسب به مسکن آبرومند و خدمات شهری، پیدایش زاغه ها و سکونت گاه های غیر قانونی، حاشیه نشینی و ویرانی محیط زیست، و به وجود آمدن پدیده ای بسیار نادر و البته به غایت غم انگیز و تراژیک به نام گورخوابی، از نابسامانی های مرتبط با این گونه از پیامدهای رشد شتابان جمعیتی می باشد. بسیاری از اقتصاد دانان و متخصصان بر این عقیده اند که در سالهای اخیر انقلابی مشابه انقلاب صنعتی به وقوع پیوسته که جهان را وارد عصر اطلاعات ساخته و بسیاری از جنبه های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی حیات بشر را دستخوش تحولی عمیق نموده است.یکی از ابعاد این تحول تغییرات بنیادینی است که در روابط اقتصادی بین افراد دولت ها و رشد جمعیتی را وجود آمده است

رشد جمعیتی، شتابان جمعیتی، زیست محیطی، توسعه پایدار