طاهره جعفری - Department of Biology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
علیرضا ایرانبخش - Department of Biology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
کاظم کمالی علی آباد - Department of Arid Land and Desert Management, Faculty of Natural Resources, Yazd University, Yazd, Iran.
فاطمه دانشمند - Department of Biology, Payame Noor University, Tehran, Iran.
سید ابراهیم سیفتی - Department of Arid Land and Desert Management, Faculty of Natural Resources, Yazd University, Yazd, Iran.

سابقه و هدف: شوری یکی از مهمترین استرس هایی است که، امنیت غذایی را تحت تاثیر قرار داده است. کینوا (Chenopodium quinoa)  گیاهی است که در حال حاضر در سراسر جهان به عنوان جایگزین غذایی گندم، برنج، جو و ذرت در نظر گرفته می شود. هدف از این تحقیق بررسی فعالیت آنتی اکسیدان ها، برخی اسمولیت­ها، یون­ها و عناصر معدنی برای تشخیص ژنوتیپ های مقاوم به شوری می باشد که بتوان با کشت کینوا در مناطق گرم و خشک کشور که با تنش­های دمایی، خشکی و شوری مواجه هستند، از این گیاه به عنوان غذا برای انسان و علوفه برای دام استفاده کرد. مواد و روش ها: در این مطالعه، پاسخ های فیزیولوژیکی ۳ ژنوتیپ کینوا (Q۱۸ ,Rosada ,Sajama) که عملکرد نسبتا بالایی داشتند در سطوح مختلف تنش شوری (کنترل (۵/۱ (EC=،۸ ، ۱۶، ۳۲ دسی زیمنس بر متر) در شرایط گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفتند و گیاهان در هفته دوازدهم جهت سنجش های مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برداشت و مطالعات بر روی گیاه انجام شد. یافته ها: با مطالعه نتایج مقادیر سدیم در تنش شوری، به نظر می رسد Sajama و Rosada توانایی بیشتری در جلوگیری از انتقال سدیم از ریشه به اندام هوایی و جلوگیری از کاهش پتاسیم دارند و همچنین مقدار کل عناصر (مس، منگنز، کلسیم، روی، آهن) در تنش شوری ۳۲ دسی زیمنس بر متر کاهش یافتند. نتایج نشان داد که مقایسه پارامترهای رشد و افزایش پرولین و کاهش میزان پروتئین در تنش شوری ۳۲ دسی زیمنس بر متر می تواند با کاهش کلروفیل، کاروتنوئیدها، قندهای احیا، کربوهیدرات های کل و افزایش تنش اکسیداتیو و میزان H۲O۲ مرتبط باشد. اما میزان اسکوربات کل و گلوتاتیون در تنش ۳۲ دسی زیمنس بر متر درQ۱۸  ثابت ماند ولی درSajama  و  Rosada کاهش یافت و  فعالیت فنیل آلانین آمونیالیاز در همه سطوح شوری و در همه ژنوتیپ ها افزایش داشت و ترکیبات فنلی، فلاونوییدها و آنتوسیانین ها در Rosada در تنش شوری نسبت به دو ژنوتیپ دیگر افزایش بیشتری نشان داد. نتیجه گیری: مجموع نتایج نشان داد که با توجه به میزان کاهش پارامترهای رشد به نظر می رسد ژنوتیپ Sajama نسبت به دو ژنوتیپ دیگر تحمل بیشتری به نمک داشته باشد و میزان تحمل شوری ژنوتیپ Rosada نسبت به دو ژنوتیپ دیگر کمتر می باشد. اما ارتباطی بین افزایش ترکیبات فنلی، فلاونوییدها و آنتوسیانین ها و مقاومت به شوری در این ژنوتیپ وجود ندارد.

Hydrogen peroxide, Mineral ions, Non-enzymatic antioxidants, Osmolites, Phenylalanine ammonialyase, Quinoa, . Iau Science, آنتی اکسیدان های غیرآنزیمی, اسمولیت ها, پراکسید هیدروژن, فنیل آلانین آمونیالیاز, کینوا, یون های معدنی, Iau Science