رویا شاکری - استادیار گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
نورمحمد یعقوبی - استاد گروه مدیریت، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران

یک انتخاب استراتژیک بسیار مهم شرکت­های فناوری­محور در صنعت داروهای زیستی، استراتژی تجاری­سازی است. تشکیل ائتلاف­های استراتژیک یکی از شیوه­های غالب تجاری سازی در صنعت زیست­داروها است. هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل جامع عوامل تعیین­کننده عملکرد استراتژی تجاری­سازی مشارکتی در صنعت داروهای زیستی کشور با رویکرد پنج مرحله­ای مک­کنزی شامل؛ طراحی تحقیق، انجام تحقیق و ساخت مدل، اعتبارسنجی تحقیق، تجزیه­وتحلیل داده ها و گزارش تحقیق است. به ­منظور ساخت مدل مفهومی پژوهش، بر اساس مرور نظام­مند ادبیات پژوهش، سازه­های تعیین­کننده شناسایی شدند. نتیجه اعتبارسنجی مدل مستخرج از ادبیات­ بر اساس نظر خبرگان صنعت داروئی کشور با روش رتبه اعتبار محتوایی لاوشه از این قرار است: عوامل؛ تناسب شرکاء، سرمایه رابطه­ای، مدیریت تعارض، قابلیت پویای مدیریت ائتلاف و اعتماد به عنوان پیش­بین­های عملکرد استراتژی تجاری­سازی مشارکتی مطرح هستند. لازم به ذکر است که عوامل استخراجی دیگر نظیر؛ پویائی محیطی، رفتار فرصت­طلبانه، اداره ائتلاف، ترکیب منابع مولد، رژیم­های مالکیت، یادگیری و سرمایه اجتماعی در صنعت بایوسیمیلارهای کشور مطمح نظر نبوده است.

استراتژی تجاری سازی مشارکتی, ائتلاف استراتژیک, رویکرد مک­ کنزی, زیست­ دارو