حبیب صیادی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
امیر حسین ناظمی - استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
علی اشرف صدرالدینی - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
رضا دلیرحسن نیا - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تنوع آبپاش های قابل استفاده در سیستم های آبیاری بارانی سنترپیوت و لینیر در سال های اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است. در تحقیق حاضر یک نوع آبپاش اسپری با پد ثابت (D۳۰۰۰) و دو نوع آبپاش اسپری با پد متحرک (R۳۰۰۰ و S۳۰۰۰) با پیکربندی­های مختلف (فشار کارکرد، اندازه نازل و شکل پد انحراف) برای ارزیابی روابط دبی – فشار، قطر پخش، پروفیل بارش و شدت پخش متوسط طی آزمایش ها در محیط سرپوشیده مقایسه شدند. همچنین با استفاده از داده­های میدانی الگوی توزیع آبپاش R۳۰۰۰ در سرعت­ها و جهت­های مختلف باد، تاثیر باد بر تغییر قطر پخش آبپاش ارزیابی شد. روابط تجربی برای تخمین قطر پخش آبپاش در وضعیت بدون باد و نیز رابطه تجربی برای انتخاب اندازه نازل در طراحی هیدرولیکی سیستم بیان شد. با مقایسه مقادیر تخمینی قطر پخش در وضعیت بدون باد با مقادیر مشاهداتی که در توسعه روابط استفاده نشده بود، مقادیر R۲ و RMSE صحت­سنجی به ترتیب در محدوده ۸۸/۰ – ۶۸/۰ و ۶۴/۱ – ۸۳/۰ متر قرار گرفت که نشان از دقت مناسب روابط دارد. همچنین ضریب تجربی C به عنوان تابعی از سرعت باد برای تخمین قطر پخش تحت تاثیر باد معرفی شد. مقایسه مقادیر تخمینی قطر پخش با استفاده از ضریب C با مقادیر مشاهداتی در وضعیت مزرعه ای با R۲ برابر ۶۶/۰ و RMSE برابر ۲۷/۱ متر دقت بیشتری نسبت به رابطه کینساید [۱۳] نشان داد.

باد, پروفیل بارش, روابط دبی- فشار, شدت پخش, قطر پخش