امیر فرهنگ نیا - استاد یار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید بهشتی
سیده زهرا ملک پور - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید بهشتی

نماد در تمامی دوره ها، جایگاه ویژه ای در شعر شاعران حوزه مقاومت داشته است. به دلیل شرایط سیاسی حاکم و منع آزادی خواهی امکان سرودن شعر با صراحت کلام وجود نداشته و شاعر می کوشد مفاهیم مورد نظر خودرا به صورت نمادین بیان کند و از رمز به عنوان ابزاری برای انتقاد از وضعیت نابسامان جامعه بهره ببرد. نماد هایی که شاعران در شعر خود استفاده می کنند از دنیای اطراف، الهام گرفته و این را می توان با نگاهی گذرا بر اشعار این حوزه دریافت. این مقاله قصد دارد با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی نمادهای دو شعر «غاده یافا»از محمد ماغوط «ادگاه رسمی است» از علیرضا قزوه بپردازد و نمادهای این دو شعر را تبیین عقلانی کند . بخشی از نتایج نشان می دهد که هر دو شاعر تحت تاثیر شرایط حاکم شعر سیاسی و وطنی خود را سروده اند که با سرودن این اشعار حس وطن دوستی مخاطبان را تحریک می کردند و بذر نفرت از دشمنان را در دل آنان می کاشتند. دو شاعر در استفاده از نمادها، تفاوت هایی نیز دارند. از جمله اینکه نمادهای مورد استفاده در شعر محمد ماغوط نسبت به شعر علیرضا قزوه از تنوع موضوعی بیشتری برخوردار است قزوه بیشتر از نمادهایی که بیان کننده ظلم و بی عدالتی و انسان های مظلوم هستند، استفاده کرده و با این نمادها یاس و ناامیدی کامل را به تصویر کشیده است، اما در شعر ماغوط علاوه بر توصیف شرایط نابسامان آن روز نوعی دعوت به ایستادگی و مبارزه همراه با امید به بهبود شرایط نیز به چشم می خورد.

نمادشناسی، غاده یافا، محمد ماغوط، دادگاه رسمی است، علیرضا قزوه