مریم زینلی - کارشناسی ارشد روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مهناز خسروجاوید - دانشیارگروه روان شناسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
عباس ابوالقاسمی - استادگروه روان شناسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مریم کوشا - دانشیارگروه روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.

با توجه به مشکلاتی که کودکان با نارسایی های عصب تحولی در پردازش های حسی با آن مواجه هستند؛ پژوهش حاضر باهدف مقایسه ادراک دیداری- فضایی و پردازش زمانی شنیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص، اختلال یادگیری غیرکلامی و نقص توجه/ بیش فعالی انجام شد. روش تحقیق پژوهش پس رویدادی و جامعه آماری شامل کودکان دختر و پسر ۹ تا ۱۲ ساله مراجعه کننده به مرکز روان پزشکی کودکان، مراکز اختلال یادگیری و مدارس دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۴۰۰- ۱۳۹۹ شهر رشت بودند. تعداد ۷۹ نفر از این کودکان با روش نمونه گیری در دسترس در سه گروه اختلال قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از آزمون های ادراک دیداری –غیرحرکتی (گاردنر، ۱۹۹۶)، ادراک شنیداری (آلن و سرواتسکا،۱۹۹۴) و سیاهه مشکلات شنوایی (فیشر،۱۹۹۶) استفاده شد. داده های پژوهش با تحلیل واریانس تک متغیره و چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد کودکان با اختلال یادگیری غیرکلامی در متغیر ادراک دیداری- فضایی و پردازش زمانی شنیداری در مقایسه با گروه اختلال یادگیری خاص و نقص توجه/ بیش فعالی نمرات پایین تری کسب کردند؛ کودکان با اختلال یادگیری خاص با نارسایی خواندن در مولفه (چرخش و وارونگی) ادراک دیداری- فضایی و مولفه (دیرش) پردازش زمانی شنیداری در مقایسه با گروه اختلال نقص توجه/ بیش فعالی عملکرد پایین تری داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده و وجود نارسایی های بیشتر کودکان اختلال یادگیری غیرکلامی در مهارت های پردازش حسی دیداری و شنیداری ضروری است که در حوزه آموزش توجه بیشتری به علائم و نشانه های این اختلال شود تا با مداخله زودهنگام، مشکلات این کودکان کاهش یابد.

اختلال نقص توجه/ بیش فعالی, اختلال یادگیری غیرکلامی, ادراک دیداری- فضایی, پردازش زمانی شنیداری