علی محمدی اشنانی - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآن
کیوان احسانی - استادیار دانشگاه اراک
زهرا قطبی - دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک

  مدخل امام «علی۷» در دائرهالمعارف قرآن لایدن، توسط «علی سلطان آسانی»؛ مسلمان اهل سنت اهل نایروبی، به نگارش درآمده ­است. این مدخل، ضمن گزارش درست برخی مطالب، همچون؛ برخورداری امام علی۷ از مقام امامت و علم باطنی، حاوی نکات نادرستی، چون نسبت دهی رهبری صوفیه به آن حضرت، نیز از وجود نام و فضایل امام علی، در متن مصحف حضرت علی۷ و انتساب برنتافتن مصحف عثمانی از سوی شیعیان تا قرن چهارم، ­است.    پژوهه حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی و تحلیل رویکرد و مطالب این مدخل پرداخته و بر اساس آموزه های قرآن و روایات، صحت و سقم آن را، باز نمایانده است و میزان هم آوایی آن را با منابع و مکتوبات شیعی، اهل سنت و مستشرقان، آشکار ساخته است. یافته های تحقیق، نشانگر آن است که نویسنده، گرچه در بیان برخی مطالب، جانب واقعیت را پاس داشته، اما در پاره­ای از موارد، دچار چالش هایی همچون عدم جامعیت، اختصارگویی زیان آور، شناساندن امام علی۷ به پیشوایی باطنیه و متصوفان و.... شده است. این مدخل امام علی۷، با مدخل­های دیگر لایدن و مکتوبات مستقل استشراقی، دارای هم­آوایی و ارجاعات فراوان به آنها است؛ ولی بر خلاف انتظار، به هیچ یک از منابع روایی، تفسیری و تاریخی شیعه، ارجاعی ندارد و هم­آوایی خاصی با منابع معتبر اهل­سنت نیز در آن، مشهود نیست.  

Encyclopedia of Quran Leiden, Imam Ali (AS), Ali Sultan Asani, Orientalists, Oriental writings, Quran and narrations., دائرهالمعارف قرآن لایدن؛ امام علی۷؛ علی سلطان آسانی؛ مستشرقان؛ مکتوبات استشراقی؛ قرآن و روایات.