شهاب افشاریان - ۱- کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
جمال الدین مهدی نژاد درزی - ۲- استاد دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
باقر کریمی - ۳- استادیار گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

خلاصه واژه های اجتماع پذیر یا اجتماع گریز، بیانگر کیفیات فضایی در معماری است که مردم را گرد هم جمع می آورند یا از هم دور می کنند. یعنی هر چه تعاملات بین فردی و فرا فردی بیشتری در فضا شکل بگیرد، نشانه اجتماع پذیری بیشتر فضاست. اما چیزی که بسیار حائز اهمیت است تطابق چنین فضاهایی با نیازها ی شهروند ایرانی است که امکان حضور بیشینه او در فضا را فراهم می سازد، لذا توجه ویژه به کیفیت کالبدی فضا و ریشه های فرهنگی بومی در جهت اجتماع پذیری بیش تر ضمن تعریف و خلق رویدادهای متنوع فرهنگی و اجتماعی در فضاهای شهری می تواند به القای حس تعلق خاطر، ایجاد خاطرات جمعی مشترک و بازیابی هویت جمعی در سطح جامعه کمک شایانی نماید. امروزه کتابخانه ها بعنوان اماکن فرهنگی، بصورت مکانی در نظر گرفته می شوند که در آن ها موازنه ای میان فضای آرام و تفکر از یکسو و حال و هوای فعال، پویا و اجتماعی از سوی دیگر برقرار باشد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بیان مفاهیم و شناسایی مولفه های موثر بر سطح اجتماع پذیری در کتابخانه های طبیعت محور مبتنی بر الگوی باغ ایرانی پرداخته و راهکارهایی جهت ارتقاء سطح مشارکت و حضور افراد در این اماکن ارائه نموده است. یافته ها نشان می دهد که ادغام کاربری های کتابخانه محور در دل فضاهای سبز شهری مبتنی بر الگوهای بومی باغ سازی، با اغنای حس مکان، بهره گیری از تاثیرات روحی روانی حاصل از طبیعت و پویایی فضاهای خلاق جمعی، موجب افزایش سطح اجتماع پذیری فضاهای عمومی شهری و اقبال شهروندان جهت حضور فعال در این اماکن می گردد.

کلمات کلیدی: فضای شهری، اجتماع پذیری، کاربری فرهنگی - فراغتی، کتابخانه، طبیعت محور، باغ ایرانی.