محمد مسافری - مرکز تحقیقات سلامت و محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
زهرا مظلومی هریس - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

احتمال انتقال ویروس کرونا از اجساد کرونایی دفن شده به آب های زیرزمینی به عنوان یک دغدغه بهداشتی مطرح است. مشخص شده که ریه ها و سایر اندام های اجساد کسانی که در اثر بیماری های حاد تنفسی جان می دهند، میتواند حاوی ویروس زنده باشد. این ویروس ها ممکن است در کالبدشکافی یا شستشوی اندام های داخلی آزاد شود. به همین خاطر افراد دفن کننده باید پروتکل های بهداشتی را تماما رعایت کرده و مراسم تشییع با کمترین افراد و بدون تماس با جسد برگزار شود. محصولات تجزیه جسد انسان شامل شیرابه ای در حدود ۰,۶-۰,۴ لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن جسداست که تنوع میکروارگانیسمی بالایی دارد. نوع خاک قبرستان ها از جمله عوامل تاثیرگذار بر انتقال ویروس درنظر گرفته می شود. تحقیقات نشان می دهد که ویروسکرونا تنفس هوازی دارد و معمولا در ساعات اولیه مرگ از بین می رود. ویروس ها معمولا نسبت به باکتریها راحت تر روی ذرات خاک ثابت می شوند و احتمال رسیدن به آب های زیرزمینی کم است. ضمن این که ویروس ها بدون میزبان خیلی دوام نمی آورند. اگر ویروس کر ونا بتواند خود را به آب های زیرزمینی برساند، با روش های معمول تصفیه از جمله گذراندن از فیلتر وگندزدایی به وسیله کلر و نور ماورای بنفش، از بین می رود. در مقاله مروری حاضر ضمن بررسی تجارب مربوط به چند قبرستان از جمله پاریس، سیکساس، آریانکا و وادی رحمت تبریز، احتمال انتقال کرونا مورد بررسی قرارگرفته است.

آلودگی میکروبی، کووید۱۹، اجساد کرونایی، آب های زیرزمینی، بهداشت محیط