غزاله رهسپارطلوعی - دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
فرح حبیب - استاد دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)
زهرا سادات سعیده زرآبادی - دانشیار دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

زمینه و هدف: امروزه، شهرها با نرخ بی سابقه­ای در حال رشد می باشند که این امر سبب ایجاد چالش­های مهمی شده­است.در میان این آشفتگی­ها، باید به دنبال راه حلی کلی و اساسی برای بهبود کیفیت زندگی باشیم. مدل شکوفایی شهری که در سال ۲۰۱۲ توسط اسکان بشر سازمان ملل متحد معرفی شد، یک رویکرد تازه به رونق شهری و پایداری پیشنهاد می کند. مقاله حاظر ضمن  بررسی و کشف رابطه بین شهر و شاخص­های شکوفایی، به بسط مدل رایج در جهان و ایجاد الگویی بومی برای سنجش، شناسایی فرصت­ها و ارتقای  شهرها با تاکید بر مولفه کیفیت زندگی در مسیر شکوفایی شهری می­پردازد. روش بررسی: پژوهش حاضر در بخش مبانی نظری، با اتکا به شیوه­های توصیفی و تحلیلی انجام گرفته و تلاش شده است که با انجام مطالعات کتابخانه­ای و تحلیل نگرش­های مرتبط با مدل شکوفایی شهری و مفهوم کیفیت زندگی، به مستند سازی و  استخراج مولفه­ها، ابعاد و شاخص­های این دو  مقوله پراخته شود. این شاخص­ها از طریق۳۸۰ عدد پرسشنامه در محلات کلانشهر تهران، مورد آزمون قرار گرفته و سپس با استفاده از روش آماری  تحلیل عاملی، عامل­های معنادار انتخاب شده اند. یافته ها: با استفاده از تحلیل عاملی تعداد ۲۲ عامل اصلی شکوفایی شهری بر اساس اطلاعات محلات تهران  شناسایی  شدند، هر کدام از این عوامل که قرابت معنایی و عملکردی بیشتری با یکدیگر داشتند، در قالب ۶ بعد اصلی شکوفایی شهری، در مدل پیشنهادی بیان شدند. در نهایت مدل توسعه یافته و بومی سازی شده شکوفایی شهری با تاکید بر مولفه کیفیت زندگی ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: مدل پیشنهادی می تواند در تحقق توسعه شهری پایدار، بهبود وضعیت کیفیت زندگی و سنجش وضعیت شکوفایی در شهرهای ایران بسیار تاثیرگذار بوده و به عنوان نمونه ای بومی شده و توسعه یافته از مدل جهانی شکوفایی شهری ارایه شود  و سنجه ای قابل اطمینان برای بررسی، تحلیل و الویت بندی اقدامات شهری باشد.

شکوفایی شهری, کیفیت زندگی شهری, محلات تهران, تحلیل عاملی