ربابه آجودانی - کارشناسی ارشد حقوق جزا وجرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مراغه،گروه حقوق،مراغه،ایران.
بابک پورقهرمانی - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحدمراغه، گروه حقوق، مراغه، ایران. (مسوول مکاتبات)

معدن محلی است که در آن انواع فلزات و سنگ ها که دارای ارزش اقتصادی هستند انباشته شده اند. هرگونه برداشت از آن مستلزم اخذ پروانه بهره برداری از سازمان صنعت، معدن و تجارت است. در غیر این صورت بهره برداری غیرقانونی تلقی می شود و واکنش های کیفری در این زمینه ناکافی به نظر می رسد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی سازوکارهای پیشگیری غیر کیفری در قبال بهره برداری غیرقانونی از معادن در ایران هست. روش تحقیق گردآوری داده ها به صورت اسنادی است و روش تجزیه وتحلیل داده ها، به صورت تحلیلی-توصیفی می باشد. به لحاظ اهمیت معادن مقنن باید درصدد باشد که با تدوین قوانین پیشگیرانه نسبت به پیشگیری از بهره برداری غیرقانونی از معادن بپردازد، متاسفانه این اقدامات به صورت منسجم نمی باشد و این امر نشان می دهد که بهره برداری غیرقانونی از معادن همواره یک چالش اساسی برای کشور بوده است، لذا توسل به طرق پیشگیری غیر کیفری دارای اهمیت است. نتایج تحقیق موید آن است که سیاست جنایی ایران در قبال بهره برداری های غیرقانونی از معادن بیشتر جنبه سرکوبگرانه دارد تا پیشگیرانه. اعمال شیوه های گوناگون پیش گیری اجتماعی و وضعی با توجه به آموزه های جرم شناختی، به طور هم زمان نقش موثری در کنترل بهره برداری غیرقانونی از معادن دارد. آموزش و آگاهی، ارتقای فرهنگ عمومی وغیره ازجمله اقدامات پیش گیری اجتماعی و اعمال تدابیر نظارتی در ابعاد گوناگون آن در زمره راهکارهای پیش گیری وضعی هستند که می توانند برای کاهش موارد وقوع بهره برداری غیرقانونی از معادن به اجرا گذاشته شوند.  

معادن, سیاست جنایی, پیشگیری, بهره برداری غیرقانونی