مهدی صادقی شاهدانی - استاد، گروه اقتصاد انرژی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع).
علی اکبر محمدی سمچولی - دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد انرژی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع). (مسوول مکاتبات)
محمدجواد رستگاری کوپائی - کارشناس ارشد، گروه اقتصاد بخش عمومی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع).

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی، همچون افزایش گاز گلخانه ای خطرناک N۲O، همواره با پیامدهای اقتصادی و توسعه ای مختلف همراه است. منحنی کوزنتس زیست محیطی بیان می دارد که افزایش انتشار گازهای گلخانه ای تا توسعه یافتگی یک کشور، با سطح تولید آن کشور رابطه ای مستقیم و پس از توسعه یافتگی، رابطه ای معکوس دارد. هدف از این مطالعه، بررسی منحنی کوزنتس زیست محیطی برای انتشار گاز گلخانه ای N۲O در کشور ایران است. روش بررسی: روش پاسخگویی به مساله مزبور، کمی و از طریق تحلیل اقتصاد سنجی داده های سری زمانی در بازه زمانی ۱۹۶۰ الی ۲۰۱۷ بوده و از مدل خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) جهت بررسی و تحلیل متغیرها استفاده شده است. یافته ها: نتایج مدل پویا به ما نشان می دهد که مساحت زمین های تحت کشت تاثیری منفی و تولید ناخلص داخلی (GDP) و صادرات، تاثیری مثبت بر انتشار N۲O دارند. همچنین GDP۲ علامتی مخالف جذر خودش دارد و رابطه درجه دوم معکوس برقرار است. در نتیجه فرض وجود منحنی کوزنتس در ایران رد نمی شود. بحث و نتیجه گیری: نقطه حداکثری نمودار برای کشور ایران بر حسب تولید ناخالص داخلی سرانه، رقمی حدود ۷۵۰۰ دلار خواهد بود. بنابراین اگر از این میزان جلوتر برویم، میزان انتشار N۲O کاهش پیدا خواهد کرد. در حال حاضر میزان تولید ناخالص داخلی سرانه کشور حدود ۶۹۰۰ دلار است و در مسیر صعودی منحنی کوزنتس قرار داریم. در نتیجه کاهش انتشار N۲O بر رشد ایران تاثیری منفی خواهد داشت. بدین ترتیب، انجام برخی از سیاست ها برای کاهش میزان انتشار این گاز گلخانه ای بدون عواقب عمده در بخش های مختلف اقتصادی امکان پذیر نیست.

منحنی کوزنتس زیست محیطی, گاز اکسید نیتروژن, تولید ناخالص داخلی, مدل ARDL