میرزاحسین رشنو - دانشجوی دکتری گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس
زین العابدین طهماسبی سروستانی - دانشیار گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس
حسین حیدری شریف آباد - استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
سیدعلی محمد مدرس ثانوی - استاد گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس
رضا توکل افشاری - دانشیار گروه زراعت، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

برای بررسی اثر تنش خشکی و محلول پاشی آهن و روی بر دو گونه یونجه یک ساله، آزمایشی مزرعه ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار با اعمال تیمارهای محلول پاشی (آب مقطر، آهن، روی و آهن+ روی) با غلظت ۵ گرم در لیتر در مرحله رشد رویشی و تیمارهای قطع آبیاری از (۵۰ درصد گل دهی، رسیدگی اولین غلاف از پایین، ۱۰ روز قبل از گل دهی و تیمار شاهد) اجرا گردید. تنش خشکی به عنوان فاکتور اصلی و ترکیب تیماری ۴ سطح محلول پاشی و دو گونه یونجه یک ساله به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که نسبت برگ به ساقه در گونهscutellata  (۸۲/۱) بیش تر از گونه polymorpha (۴۳/۱) بود. تنش خشکی سبب کاهش عملکرد علوفه تر و عملکرد غلاف به میزان ۲۷ و ۳۳ درصد نسبت به تیمار شاهد گردید. تعداد غلاف در بوته در تیمارهای محلول پاشی آهن و آهن + روی به ترتیب ۶/۱۷ و ۶/۲۷ درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت. تیمار محلول پاشی روی در تیمار شاهد خشکی، سبب افزایش تعداد غلاف در بوته در گونه scutellata به میزان ۱۸۱ درصد و در گونه polymorpha به میزان ۲۷۷ درصد نسبت به تیمار شاهد شد. تغییرات دانه در غلاف در شرایط آبیاری کامل نشان داد که تعداد دانه در غلاف در گونه polymorpha و محلول پاشی آهن + روی به میزان ۵۸ درصد و در گونه scutellata و همه تیمارهای محلول پاشی حدود ۷۰-۴۰ درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. نیتروژن تثبیت شده در سومین سطح تنش خشکی و محلول پاشی آهن + روی در گونه های scutellata و polymorpha به ترتیب ۵۱ و ۲۲ درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش داشت. میزان پروتئین علوفه در چهارمین سطح تنش خشکی و تیمار محلول پاشی آهن + روی در گونه های scutellata و polymorpha به ترتیب ۳/۲۳ و ۷/۲۱ درصد برآورد گردید.  

اجزای عملکرد, تنش خشکی, عملکرد, محلول پاشی, یونجه های یک ساله