معصومه جلیلی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
فرزانه ساسانپور - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
علی شماعی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
حبیب اله فصیحی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

ناهمگونی های فضایی در شهرها محصول مناسبات و روابط پیچیده اقتصادی و اجتماعی با محیط طبیعی هستند. وجود نابرابری های فضایی در شهرها و اهمیت و نقشی که این نابرابری ها در زیست پذیری و توسعه آن ها دارد، سبب شده که رویکرد پایداری در این فضاها بر مبنای دوگانگی فضایی زیست پذیری مورد توجه ویژه ای قرار بگیرد. هدف این پژوهش تبیین دوگانگی های فضایی شاخص های زیست پذیری در دو پهنه شرقی و غربی منطقه ۷ شهرداری تهران بوده است. روش تحقیق به لحاظ ماهیت کاربردی و به لحاظ روش مبتنی بر روشی توصیفی – تحلیلی است. داده های مورد تحلیل از پیمایش حاصل شده و نمونه آماری متشکل از ساکنان منطقه هفت بوده است و توزیع نمونه به صورت خوشه ای تصادفی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه است. برای تحلیل داده های ناهمگونی فضایی و دوگانگی در فضا از مدل TOPSIS استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که محله نیلوفر با ۰.۹۶۷ امتیاز رتبه یک و محله عباس آباد با امتیاز ۰.۹۱۴ بیشترین امتیاز زیست پذیر بودن را به خود اختصاص دادند محله های هستند در قسمت شمالی منطقه قرار گرفتند در مقابل محله شاهد و نظام آباد به ترتیب با ۰.۰۸۲ و ۰.۲۲۰ کمترین امتیاز به خود اختصاص دادند و محلاتی هستند که ازنظر ساختار فضایی با تراکم جمعیتی بالا، مهاجرنشین و دارای شبکه معابر کم عرض می باشد و ازنظر ارزش اقتصادی و جمعیت بی کاری در شرایط مناسی قرار ندارند. در منطقه ۷ شهر تهران تصمیم گیری های اقتصادی، تغییر در کاربری اراضی مسکونی و تبدیل آن به مراکز تجاری و اداری محله ها و مناطق سبب کاهش زیست پذیری و عدالت فضایی شده است که پیامد آن ظهور مشهود دو کانگی فضایی در این مناطق است و به تبع آن افت زیست پذیری به تدریج فشار خود را به مناطق مجاور وارد آورده و بر کل شهر تاثیرگذار بوده و درنهایت پایداری شهری تحقق نمی یابد.

زیست پذیری, توسعه پایدار, دوگانگی فضایی, منطقه هفت شهرداری تهران