ولی علی پور - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت بندرعب
لیلا رضائی - کارشناس بهداشت حرفه ای مرکز بهداشت بندرعباس

امروزه فرایند صاف سازی از ارکان اجتناب ناپذیر اغلب تصفیه خانه های آب جوامع است. از بین انواع متعدد صافیها، صافیهای بستر عمیق معمولترین نوع صافیهای مورد استفاده می باشند. مهمترین مشخصه این صافیها، وجود بستری دانه ای و نفوذپذیراست. متداولترین این صافیها، صافی شنی تند می باشند که دارای بستری یک لایه از جنس ماسه سیلیس است و مقادیرصافسازی متداول آنها، دارای محدوده ای از 2/5 تا 5/0 متر بر ساعت م یباشد. روند رو به رشد جمعیت و افزایش نیاز آبی جوامع باعث گردید تا در مواردی صافی های تک بستری کارا نباشند. از اینرو نسل جدیدتری از صافیها به نام صافی های دو بستری مورد استفاده قرار گرفتند.جهت انجام این مطالعه مقطعی دو پایلوت صافی تک بستری و دو بستری ازجنس فولاد گالونیزه به ضخامت 2 و پلاکسی گلاس به ضخامت 10 میلی متر ساخته شد. ابعاد پایلوتها، ارتفاع 330 ، طول 40 و عرض 25 سانتیمتر بود.پس از راه اندازی پایلوتها، یک روز به آنها در حال کار فرصت داده شد تا به حالت تثبیت برسند، سپس 25 نمونه از ورودی هر پایلوت و همین تعداد از خروجی هر واحد برداشت گردید و بر روی آنها آزمایشهای سنجش کدورت، کلر و کل کربن آلی (TOC) انجام گرفت. در 25 مورد نیز بارگذاری سطحی هیدرولیکی بسترمورد سنجش قرار گرفت. میانگین غلظت TOC ورودی به هردو پایلوت 3/62±1/10 و میانگین خروجی از پایلوت دو و تک بستری به ترتیب 0/28 ± 1/11 و 0/72 ± 2/16 میلی گرم در لیتر است.میانگین حذف TOC در پایلوت دو و تک بستری به ترتیب 8/9 ± 67/8 و 15/6 ± 38/7 درصد است (شکل 2 ) . آزمون T-Student یک دامنه، وجود اختلاف آماری معنی دار بین میانگینهای حذف در دو پایلوت را تائید کرد ( 0/05 > P-value ) .نتایج حاصله بیانگر آن است که اختلاف در میزان حذف کاملا فاحش بوده و این بدان معنی است که بستر مضاعف آنتراسیتی کمک شایانی به حذف مواد آلی می کند. به عبارت دیگر با دو بستری شدن صافیهای ماسه ای تصفیه خانه آب بندرعباس راندمان حذف مواد آلی 79/36 درصد بهبود می یابد. با توجه به به مشکل طعم و بوی موجود در آب شرب بندرعباس، انتظار می رود دو بستری کردن صافی ها بتواند تا حدی از این مشکل بکاهد.

تصفیه خانه آب، صافی های دو بستری، بندرعباس