مهین نوذری نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ابراهیم زینلی - استادیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
افشین سلطانی - استاد گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
الیاس سلطانی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
بهنام کامکار - دانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

برای کمی سازی واکنش سرعت جوانه زنی به دما در تعیین دماهای کاردینال انتخاب مدل مناسب بسیار مهم است. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی مدلهای رگرسیونی غیرخطی برای توصیف سرعت جوانهزنی گندم (رقم مروارید) به دما و پتانسیل آب صورت گرفت. بدین منظور سرعت جوانه زنی بذور در دماهای ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰ و ۳۷ درجه سانتی گراد و پتانسیل های رطوبتی صفر، ۲/۰-، ۴/۰- ، ۶/۰- و ۸/۰- مگاپاسکال اندازه گیری شد. برای توصیف سرعت جوانهزنی در مقابل دما و پتانسیل آب مدلهای دندانمانند، دوتکهای، بتا (اصلی)، بتا (تغییریافته) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد مدل دندانمانند نسبت به مدلهای دیگر واکنش سرعت جوانهزنی به دما و پتانسیل آب را بهتر توصیف می کند. دمای پایه، دمای مطلوب تحتانی، مطلوب فوقانی و دمای سقف برای جوانهزنی گندم در شرایط عدم تنش به ترتیب ۵/۱، ۸/۲۳، ۰/۳۳ و ۰/۴۱ درجه سانتیگراد بدست آمدند. بهجز دمای پایه برای جوانهزنی، سایر دماهای کاردینال تحت تاثیر پتانسیل آب تغییر معنیداری نداشتند. ساعت بیولوژیک برای جوانهزنی نیز در پتانسیلهای مختلف آب بین حدود ۳۴ تا ۵۱ ساعت بود. ساعت بیولوژیک بهازای هر واحد افزایش پتانسیل آب (مگاپاسکال) حدود ۲۰ ساعت کاهش یافت. از این پارامترها و روابط بهدست آمده میتوان برای پیشبینی زمان تا جوانهزنی و یا سبزشدن گندم در شرایط نرمال و دامنهوسیعی از تنش خشکی استفاده نمود.

پتانسیل آب, جوانه زنی, دما, گندم, مدل های رگرسیونی غیرخطی