عباس خاصه سیرجانی - کارشناس ارشد دفتر تغذیه گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کرمان

به منظور ارزیابی کود فسفره آلی و کود بیولوژیک فسفاته بارور۲ به عنوان جایگزینی برای کودهای فسفره رایج در زراعت گندم، آزمایشی طی دو سال زراعی ۸۵-۸۴ و ۸۶– ۸۵ در مزرعه­ای واقع در استان کرمان، شهرستان بردسیر با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار و ۱۲ تیمار بر روی گندم اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار کود فسفره آلی + ۱۰۰ گرم کود بیولوژیک فسفاته بارور ۲ (T۱)، ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار کود فسفره آلی + ۱۰۰ گرم کود فسفاته بارور ۲(T۲)، ۵۰ کیلو گرم در هکتار کود فسفره آلی +۱۰۰گرم کود فسفاته بارور۲ (T۳)، ۵۰ کیلو گرم در هکتار کود فسفره آلی (T۴)، ۱۰۰ کیلو گرم در هکتار کود فسفره آلی (T۵)، ۱۵۰ کیلو گرم در هکتار کود فسفره آلی (T۶)، ۵۰ کیلو گرم در هکتار کود سوپر فسفات تریپل + ۱۰۰ گرم کود فسفاته بارور۲ (T۷)، ۱۰۰ کیلو گرم در هکتار کود سوپرفسفات تریپل + ۱۰۰ گرم کود فسفاته بارور۲ (T۸)، ۱۵۰ کیلو گرم در هکتار کود سوپر فسفات تریپل + ۱۰۰گرم کود فسفاته بارور۲ (T۹)، ۵۰ کیلو گرم در هکتار سوپر فسفات تریپل (شاهدT۱۰)، ۱۰۰ کیلوگرم کود فسفاته تریپل (T۱۱) و ۱۵۰ کیلو گرم در هکتار کود سوپر فسفات تریپل (T۱۲) بودند. صفات مورد اندازه گیری عبارتند از عملکرد دانه، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و میزان فسفر خاک بعد از برداشت محصول براساس نتایج بدست آمده بیشترین عملکرد دانه با مصرف کود بیولوژیک فسفاته بارور ۲ به همراه کود آلی فسفره به میزان ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار (T۱) به میزان۸۴۷۷ کیلوگرم در هکتار به دست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد شامل۵۰ کیلوگرم در هکتار کود سوپر فسفات تریپل T۱۰ (عرف منطقه براساس نتیجه آزمون خاک) ۴/۵۸ درصد افزایش نشان داد. بیشترین اجزاء عملکرد به میزان ۳/۴۳ گرم، ۴۶۶ عدد، ۶۷/۴۷ دانه به ترتیب مربوط به وزن هزار دانه، خوشه در متر مربع و دانه در خوشه از تیمار T۱ به دست آمد که در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب ۳/۲۸%، ۲/۳۹%، ۹/۳۲% افزایش نشان داد. بیشترین میزان فسفر تثبیت شده در خاک از تیمار ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار کود سوپر فسفات تریپل)  (T۱۲ به میزان ۷۸/۹ میلی گرم برکیلوگرم به دست آمد که از نظر آماری با تیمار T۱۱ تفاوت معنی­داری نداشت.

کود بیولوژیک فسفره, کود آلی غنی شده, کود سوپر فسفات تریپل