مریم پیروی - دانشجو/ دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج،ایران.
انسیه نسلی اصفهانی - استاد مرکز تحقیقات دیابت، پژوهشگاه علوم پزشکی متابولیسم و غدد، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
نیلوفر طهمورسی - استادیار گروه روان شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
عباس مقیم بیگی - استاد گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی البرز، کرج، ایران.

هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی امیددرمانی و معنویت درمانی بر کیفیت زندگی، قند خون و فشار خون زنان میانسال مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمام زنان میانسال مبتلا به دیابت نوع ۲ مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت، متابولیسم و غدد شهر تهران در سال ۱۳۹۹ بودند که ۴۵ نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه ۱۵ نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه کوتاه کیفیت زندگی بالینی دیابتی بروس و همکاران (۲۰۰۴) و آزمایش خون جهت اندازه ­گیری فشارخون و قند خون ناشتا بود. بعد از ۸ جلسه ۹۰ دقیقه­ای برای هفته­ای ۱ بار، امیددرمانی و معنویت درمانی برای گروه ­های آزمایش، داده­ های پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه ­گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند.  یافته­ ها: نتایج نشان داد معنویت درمانی و امیددرمانی بر کیفیت زندگی (۰۳۸/۰=P) اثر افزاینده داشتند. نتیجه ­گیری: از جمله تلویحات کاربردی پژوهش حاضر ارائه درمان­ های روان­شناختی برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ است. پیشنهاد می شود درمان هایی نظیر امید و معنویت در کنار درمان های دارویی بر بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام گیرد.

امیددرمانی, دیابت, فشار خون, قند خون, کیفیت زندگی, معنویت درمانی