سید مسعود منوری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه علوم محیط زیست
اتنا بوالحسنی - سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری اراک، دفتر برنامه ریزی
محمود حسنی - کارشناس مسئول برنامه ریزی شهری استانداری مرکزی

در حال حاضر با دفن مقادیر بالای پسماندها و باقی مانده های مصرفی، آلودگیهای گوناگونی در اثر فعل و انفعالات مواد موجود در زباله از محلهای دفن زباله بوجود می آید و در صورت عدم انتخاب صحیح و مکان یابی مناسب، محل های دفن پسماندهای شهری می توانند آسیب بسیار جدی را بر تمامی جنبه های بهداشتی و زیست محیطی وارد آورند. استان مرکزی و شهرهای موجود در آن نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به عدم وجود مطالعات جامع در خصوص محل های دفن فعلی، ضروری می نماید به ارزشیابی زیست محیطی این مناطق پرداخته شود. در واقع هدف از این تحقیق بررسی وضعیت محل های دفن موجود در استان مرکزی و طبقه بندی آن ها به سه گروه قابل قبول، غیر قابل قبول و خوب به منظور کمک در تسهیل عملیات مدیریتی در جهت بهبود و یا تغییر محل این مناطق در استان مرکزی می باشد. بدین منظور در این تحقیق پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و گردآوری نقشه های مورد نیاز، بررسی های میدانی و تعیین موقعیت مناطق با استفاده از گیرنده GPS و گردآوری مشخصات هر یک از محل های دفن صورت گرفت و به ارزشیابی زیست محیطی محل های دفن پسماندهای شهری استان مرکزی با روش الکنو و سامانه GIS پرداخته شد . نتایج این مطالعه نشان داد که از 26 محل دفن پسماندهای شهری موجود در استان مرکزی(شهرهای خمین و قورجی باشی دارای یک محل دفن و شهرهای اراک و کرهرود نیز به همین صورت می باشند) 7 محل در وضعیت خوب، 12 مورد در وضعیت قابل قبول و 7 مورد نیز در وضعیت غیر قابل قبول قرار دارند. بدین ترتیب با بررسی موقعیت و میزان پسماندهای اختصاص یافته به هر یک از محل های دفن می توان نسبت به در نظر گرفتن یک محل که در وضعیت خوب یا قابل قبول قرار دارد برای چند شهر مجاور که در وضعیت نامناسب قرار دارند و یا سایر راهکارهای مدیریتی اقدام نمود.

استان مرکزی، روش الکنو، ارزشیابی زیست محیطی، پسماند های شهری و محل دفن