سارا کازرونی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب و سازههای هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چنور عبدی چوپلو - دانشجوی دکتری مهندسیی عمران آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مسعود قدسیان - استاد هیدرولیک، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست و پژوهشکده مهندسی آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

یکی از مباحث مهم در حوزه مسایل مهندسی رودخانه، پیش بینی و کنترل فرسایش در نزدیکی سازه های هیدرولیکی، که پتانسیل به خطر افتادن ایمنی این سازه ها را دارد، می باشد. به طور کلی جریان پایین دست سازه های هیدرولیکی دمانند جریان ناشی از سرریزهای به صورت جت روز شی می باشد. این جت ابشستگی موضعی را در اطراف این سازه ها ایجاد کرده که در صورت توسعه به زیر سازه، باعث تخریب آن می شود. برای طراحی درست سازه های هیدرولیکی لازم است مهندسان مطالعه ی دقیقی و فهم کامل از ابشستگی و مکانیزم آن داشته باشند تا بتوانند تمهیدات لازم را به منظور پایداری این سازه ها در نظر بگیرند. امروزه با توجه به مزایای سرریزهای تاج طولانی به خصوص سریز کلیدپیانویی از این نوع سریزها به عنوان گزینه ای مناسب به جای سریزهایی با تاج مستقیم استفاده می شود. از آنجا که سرریزها سازه هایی هستند که در معرض پدیده ی آبشستگی قرار دارند اطلاع از وضعیت ابشتسگی پایین دست این سازه حائزاهمیت می باشد. این پژوهش در کانالی به طول ۱۰ متر، عرض ۷۵ سانتی متر و ارتفاع ۸۰ سانتی متر به بررسی تاثیر تغییرات عمق جریان، عمق بایاب و قطره، مصالح بستر بر مشخصات حفره ابشستگی پایین دست سرریز کلیدپیانویی ذوزنقه ای نوع A پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش ۲۰ درصدی قطر متوسط ذرات رسوبی، بیشینه عمق ابشستگی ۳۵ درصد کاهش، حداکثر تراز رسوبگذاری حدود ۴۳ درصد افزایش و موقعیت حداکثر تراز رسوبگذاری ۵۲ درصد کاهش می یابد.

آبشستگی، سرریز کلیدپیانویی، شرایط جریان ورودی، دانه بندی مصالح