فرهاد سراجی - استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا همدان

فرهنگ یادگیری مفهوم تازه ای است که در دهه های اخیر وارد ادبیات آموزشی شده است. با توجه به این مفهوم کلیه عناصر برنامه درسی، رفتارهای آموزشی معلم و یادگیرنده که در یک محیط یادگیری با یکدیگر تعامل پیدا می کنند، از بستر فرهنگی آن محیط تاثیر می پذیرند. با توسعه فاوا و ظهور جوامع اطلاعاتی مهارت هایی مانند یادگیری مستقل و مادام العمر، یادگیری خودانگیخته، خودرهیاب و کسب مهارت های حل مسئله، برنامه ریزی و تصمیم گیری در موقعیت های پیچیده اولویت بیشتری یافته و از اهداف مهم آموزش و پرورش در سطوح مختلف تلقی می شوند. از طرفی فرهنگ یادگیری در ایران از حیث انفعال یادگیرنده، ضعف تعامل بین یادگیرندگان، معلم محوری، عدم خودانگیختگی یادگیرندگان و پذیرش بدون تحلیل و نقد اطلاعات با اهداف آموزش و پرورش جامعه اطلاعاتی مغایرت دارد. بر این اساس هدف اصلی مقاله حاضر ارائه برنامه عملیاتی برای اصلاح تدریجی فرهنگ یادگیری به سمت مولفه های موردنظر جامعه اطلاعاتی توسط معلم از طریق محیط یادگیری مجازی است.  این مقاله در چهار بخش تنظیم شده تا به سوال اصلی طرح شده پاسخ دهد. در بخش اول فرهنگ یادگیری و در بخش دوم ویژگی های محیط یادگیری مجازی مورد بحث قرار می گیرد. در بخش سوم اصلاح تدریجی فرهنگ یادگیری از طریق محیط مجازی مطرح می شود و در بخش چهارم با توجه به بخش های قبلی، گام های عملیاتی اصلاح تدریجی فرهنگ یادگیری توسط معلم در محیط یادگیری مجازی مورد بحث قرار می گیرد.

فرهنگ یادگیری, محیط مجازی, جامعه اطلاعاتی, فاوا, خودراهبری