لیلا کبیری - دانشجوی دکتری دانشگاه الزهرا .روان شناسی تربیتی

مقدمه:: یافته های روانشناسی تحولی نشان داده اند که در چرخه تحول روانی آدمی، نوجوانی یک دوره مهم است و معرف دوره عمیقی است که واقعا به منزله دگرگون شدن است. بهزیستی در سالهای اخیر با توجه به اهمیت بهزیستی اجتماعی در زندگی نوجوانان، در بسیاری از تحقیقات تلاش بر آن بوده تا عواملی را که موجب بهبود یا تضعیف بهزیستی می شوند، شناسایی شوند. از آنجا که این عوامل بسیار به فرهنگ هر جامعه بستگی دارند، بنابراین این مطالعه با هدف بررسی عوامل موثر بر بهزیستی اجتماعی نوجوانان دختر انجام شد. روش: با توجه به اینکه پژوهش به دنبال درک عمیق از بهزیستی اجتماعی نوجوانان دختر بوده است و با توجه به ماهیت روش پدیدارشناختی، در این بررسی از شیوه پژوهش کیفی با روش تحلیل مضمون استفاده گردید. جامعه نمونه دختران نوجوان (۱۱ تا ۱۵ سال) مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه اول در شهرستان قزوین و حجم نمونه ۱۸ نفر می باشد. برای گردآوری داده های کیفی، از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد ولی برای طراحی و اجرای آن، ابتدا مصاحبه های عمیق و ساختارنایافته با هجده نوجوان صورت گرفته است. مدت زمان مصاحبه از ۲۰ تا ۵۰ دقیقه بود. یافته ها: تحلیل کیفی داده های حاصل از مصاحبه های اولیه دختران نوجوان، در سطوح متفاوت اقتصادی-اجتماعی و دارای تنوع در پیشرفت تحصیلی و سطوح ادراک شادکامی، چند مقوله را به عنوان عوامل دخیل در بهزیستی روانشناختی نوجوانان دختر برجسته کرد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که هر چند، عوامل موثر بر بهزیستی اجتماعی دختران نوجوانان ایرانی تا حدودی با مطالعات انجام شده در کشورهای دیگر همپوشانی داشته، ولی تا حد زیادی به فرهنگ بستگی دارد. این عوامل را در حالت کلی می توان در دوازده طبقه دسته بندی کرد. برخی از مقوله های ذکر شده، با مفاهیم و نظریه های بهزیستی مطابقت دارد. البته باید در نظر داشت که مصادیق تفصیلی این مقوله ها، در چارچوب فرهنگ جامعه معنا پیدا می کند و تا حد زیادی به بافت اجتماعی که نوجوان در آن زیست می کند بستگی دارد.

بهزیستی اجتماعی، روابط بین فردی، سلامت روان، شادکامی، نوجوانان