اعظم بابائی - دکترای زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه قم

معرفی مثنوی قضاوقدر میرزااحمد سند کاشانی (قرن۱۲)   اعظم بابایی*   چکیده یکی از منظومه­های قضاوقدر دوره ی صفویه، آتش­خانه ی غیب است. این منظومه در فهرست­های نسخ خطی به نام بخارایی سرهندی ثبت شده است؛ حال آنکه در این پژوهش ثابت شده که سراینده ی واقعی این مثنوی میرزااحمد سند یکی از شاعران قرن دوازدهم است، نه بخارایی سرهندی. بعد از اثبات این مدعا و شرح حال احمد سند، منظومه ی قضاوقدر او معرفی و ویژگی­های این منظومه بررسی شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، منظومه ی قضاوقدر میرزااحمد سند یکی از متن­های متفاوت در این حوزه است. این مثنوی ازنظر رعایت چارچوب کلی و شاخصه­های صوری و ویژگی های زبانی در قالب منظومه­های قضاوقدر قرار می­گیرد؛ اما دارای ویژگی­های متفاوتی است. در این مثنوی مضمون جبرمحور مثنوی­های قضاوقدر تا حدی به چالش کشیده شده است. مهم­ترین شاخصه­های ادبی این مثنوی اطناب، کنایه و تضاد است. ویژگی­های روایی این متن مثل طرح، شخصیت، حادثه و حقیقت­مانندی نسبت به سایر مثنوی­ها پرداختی متفاوت دارد. واژه های کلیدی: منظومه­های قضاوقدر، منظومه ی آتش­خانه ی غیب، میرزااحمد سند، بخارایی سرهندی.     * دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم azam.babayi@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله: ۵/۹/۹۹                تاریخ پذیرش مقاله: ۶/۳/۱۴۰۰

واژه های کلیدی: منظومه­های قضاوقدر, منظومه ی آتش­خانه ی غیب, میرزااحمد سند, بخارایی سرهندی