محمد حسن صالحی - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
م‍ژده حیدری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
عبدالرحمان محمدخانی - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
سید جواد حسینی فرد - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات پسته کشور

پسته یکی از محصولات مهم صادراتی و استراتژیک کشور محسوب می شود و برای تولید پایدار این محصول، شناسایی عوامل موثر بر رشد آن ضروری است. تحقیق حاضر با هدف شناخت خاک های تحت کشت پسته و تاثیر خصوصیات این گونه خاک ها بر رشد، عملکرد و خندانی پسته انجام شد. بدین منظور، منطقه انار واقع در ۷۵ کیلومتری شمال غرب رفسنجان در سال ۱۳۸۵ جهت مطالعه انتخاب گردید. بعد از مطالعات اولیه، باغ هایی که از نظر مدیریت، رقم، کیفیت آب و دور آبیاری، یکسان ولی از نظر رشد ظاهری، متفاوت بودند، انتخاب شدند. بدین ترتیب، شش باغ، انتخاب و هر باغ به دو قسمت مطلوب و نامطلوب تقسیم گردید. جهت مطالعات آماری، در هر قسمت، سه تکرار و در هر تکرار، سه درخت انتخاب شد. سپس، از دو عمق صفر تا ۴۰ و ۴۰ تا ۸۰ سانتی متری در سایه انداز درختان، نمونه برداری خاک برای تعیین برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی صورت پذیرفت. عملکرد، درصد خندانی میوه، محیط تنه، طول سایه انداز و ارتفاع درختان نیز اندازه گیری شد. همچنین، در قسمت مطلوب و نامطلوب هر باغ، یک پروفیل حفر و تشریح گردید و رده بندی آنها تا سطح فامیل تعیین شد. نتایج نشان داد که شوری و رس زیاد، اثر منفی بسیار معنی داری بر عملکرد دارند. درصد رس با قطر تنه، طول سایه انداز و ارتفاع درختان و خندانی پسته نیز همبستگی منفی و معنی دار نشان داد. بنابراین، تهیه نقشه های شوری و بافت خاک برای مدیریت بهتر پسته در منطقه توصیه می شود. بر اساس نتایج تشریح پروفیل، پایداری خاک ها در حالت خشک در قسمت نامطلوب، سخت تر از قسمت مطلوب باغ بود. نتایج رده بندی خاک ها بیانگر این است که فامیل خاک، همیشه نمی تواند تفاوت خاک ها و تاثیر آن ها را بر عملکرد پسته نشان دهد.

پسته, خصوصیات خاک, خندانی, عملکرد