مهدی وطن پرست - عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری / دانشگاه آزاد اسلامی واح
هیراد رضائیان - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهری
سیده ملیحه میرهاشمی - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه فردوسی مشهد

مهمترین منبع غذایی ایرانیان نان محسوب می گردد که دولت تا قبل از اجرای هدفمند کردن یارانه ها بیش از 26 هزار میلیارد ریال یارانه به آن اختصاص می داد. با هدفمند کردن یارانه ها و آزاد سازی نرخ نان میزان30 درصدی ضایعات، بین 15%-10% کاهش داشته است. به منظور برنامه ریزی و ارائه راهکاری مناسب برای ساماندهی و استفاده بهینه از ضایعات نان در تولید کمپوست با هدف کمک به مدیریت انبارهای ضایعات نان در سطح شهر و رفع معضلات بهداشتی و جلوگیری از ورود ضایعات نان به دامداریها پژوهشی میدانی درسطح شهرمشهد انجام گرفت. نتایج نشان داد که دراکثرموارد به دلیل کیفیت پایین آرد، عدم پخت صحیح نان و شرایط نامطلوب نگهداری همچنان ضایعات نان خشک در شهرها مشاهده می شود و بدنبال آن جمع آوری ضایعات و ورود آن به دامداریها هنوز ادامه دارد. با توجه به کپک زدگی بخش قابل توجهی ازضایعات نان، احتمال وجود مایکوتوکسینها در آنها بسیار زیاد می باشد از بین سموم مایکوتوکسینها، آفلاتوکسینها قویترین و خطرناکترین آنها هستند. از آنجایی که تقریبا تمام نانهای خشک جمع آوری شده به مصرف خوراک دام می رسند وجود کپک درآنها باعث انتشارسم مهلک آفلاتوکسین از طریق فرآورده های دامی شده و سلامت انسان و دام را به خطر می اندازد. به دلیل وجود گونه های قارچی به عنوان میکروفلور دائمی هوا و خاک گیاهان حساسیت کمتری نسبت به مقدار کم این سم دارند لذا استفاده از نان خشک با داشتن عناصرکم مصرف (آهن، روی، منگنز، مس ) و پرمصرف (کلسیم، پتاسیم، فسفر ومنیزیم) در تولید کمپوست می تواند به غنای خاک زراعی و حفظ رطوبت خاک بیافزاید و همچنین در تولید کمپوست و ورمی کمپوست نیز موثرباشد

آفلاتوکسین، دام، ضایعات نان، کمپوست