فائزه کیخسروی - گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد محسن زاده - گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
کامران شریفی - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
رویا رضائیان دلویی - گروه علوم کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

مطالعه حاضر به منظور بررسی تشخیص آلودگی های قارچی اجزا اصلی تشکیل دهنده خوراک دام های تعدادی از گاوداری هایشیری استان خراسان رضوی با ظرفیت کمتر و بیشتر از ۱۰۰ راس دام دوشا انجام شد. بدین منظور از ۳ نوع خوراک مختلفشامل سیلوی ذرت ( ۳۵ نمونه)، یونجه ( ۳۷ نمونه) و تخم پنبه ( ۱۲ نمونه) نمونه برداری انجام شد. نمونه ها در شرایط استریلو کنار یخ به آزمایشگاه منتقل و بعد از آماده سازی بر روی محیط کشت آگار سیب زمینی و دکستروز حاوی کلرامفنیکلکشت داده شد و به مدت ۵-۷ روز در دمای ۲۵ درجه سلسیوس گرمخانه گذاری شدند. محیط های کشت در روزهای ۵ و ۷ به لحاظ رشد پرگنه های قارچی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این مطالعه بر اساس خصوصیات ظاهری، ماکروسکوپی و میکروسکوپی، انواع قارچ ها شناسایی گردیدند. ازکل نمونه های آلوده، تعداد ۱۱۷ پرگنه قارچی جداسازی گردید که ۵۲/۱۴% آن مربوط به قارچ پنی سیلیوم و بعد از آن ۲۴/۷۹% و ۱۱/۱۱% به ترتیب مربوط به قارج های آسپرژیلوس و فوزاریوم بودند. بیشترین میزان قارچ های جداشده از سیلوی ذرت شامل پنی سیلیوم (۷۴/۰۷%) و آسپرژیلوس (۱۸/۵۲%) بود. در نمونه های یونجه آلودگی به پنی سیلیوم و آسپرژیلوس به ترتیب ۴۵/۵۷% و ۱۷/۱۴% بود. آلودگی نمونه های تخم پنبه به قارچ های آسپرژیلوس و پنی سیلیوم به ترتیب ۵۷/۱۴% و ۳۸/۱% بود. نتایج مطالعه نشان داد که اجزاء خوراک دام مورد استفاده در رژیم غذایی گاوهای شیری به انواع قارچ های توکسین زا آلوده بوده که نه تنها در سلامت دام حائز اهمیتمی باشد بلکه تهدیدی برای سلامت عمومی جامعه نیز می باشد.

آسپرژیلوس، خوراک دام، گاو شیری، فوزاریوم، پنی سیلیوم