محمدحسین خالقی - دانشجوی کارشناسی ارشد و استادیار ژنتیک و اصلاح نژاد دام دانشکده علوم د
سعید زره داران - دانشجوی کارشناسی ارشد و استادیار ژنتیک و اصلاح نژاد دام دانشکده علوم د
سعید حسنی - دانشجوی کارشناسی ارشد و استادیار ژنتیک و اصلاح نژاد دام دانشکده علوم د
همایون فرهنگ فر - دانشیار گروه علوم دامی دانشگاه بیرجند

به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی گاوهای شیری هلشتاین استان یزد برای صفت تولید شیر از مدل های روزآزمون با تابعیت ثابت و تصادفی استفاده شد. داده های مورد استفاده 35178 رکورد روزآزمون شیر 2 یا 3 بار دوشش مربوط به 5101 رأس گاو هلشتاین شکم اول بود. داده های مذکور مربوط به 42 گله بوده که طی سال های 1370 تا 1388 زایش داشتند. در این مدل ها، گروه های همزمان دفعات دوشش-گله-سال-فصل تولید و متغیرهای کمکی سن هنگام رکوردگیری به ماه و درصد ژن هلشتاین و هم چنین اثرات تصادفی ژنتیکی افزایشی و محیط دائمی قرار داده شد. در مدل تابعیت تصادفی اثرات تصادفی ژنتیکی افزایشی و محیط دائمی گاوها برای شکل منحنی تولید شیر در طول دوره شیردهی توسط چند جمله ای های متعامد لژاندر با توان سوم برای محیط دائمی و چهارم برای ژنتیک افزایشی برازش شدند. وراثت پذیری برای صفت تولید شیر در مدل تابعیت ثابت 17/0 برآورد شد. نتایج بدست آمده از مدل تابعیت تصادفی در این تحقیق نشان داد که وراثت پذیری بدست آمده در نیمه دوم دوره شیردهی بالاتر از نیمه اول بود. پایین ترین و بالاترین مقادیر وراثت پذیری به ترتیب در ماه اول (088/0) و ماه دهم (292/0) تخمین زده شد. میانگین ارزش های اصلاحی پیش بینی شده گاوها برای 305 روز شیردهی در مدل تابعیت تصادفی به طور معنی داری بیشتر از مدل تابعیت ثابت بود

تابع لژاندر، نولید شیر، وراثت پذیری، همبستگی ژنتیکی