حامد خراسانی - دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند
مسلم باشتنی - عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند
علیرضا فروغی - عضو هیئت علمی مرکز آموزش عالی شهید هاشمی نژاد مشهد
همایون فرهنگ فر - عضوهیات علمی دانشگاه بیرجند

به منظور تعیین اثر عمل آوری حرارتی(تف دادن1 و اکسترودکردن2) بر روند تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه سویا آزمایشی با روش کسیه نایلونی انجام شد. در طی فرآیند اکسترود کردن، دانه سویا به مدت 30-20 ثانیه دردمای 150-160 درجه سانتی گراد عمل آوری شد. در فرآیند تف دادن، دانه سویا به مدت 15 دقیقه در دمای 150-160 درجه سانتی گراد حرارت داده شد و به مدت 45 دقیقه داخل مخزن نگهدارنده جهت ذخیره سازی حرارتی باقی ماند. مقدار 5 گرم نمونه (دانه سویا خام ، تف داده شده واکستروده شده) با اندازه ذرات 2 میلی متر به مدت 0، 2، 4، 8، 16، 24 و 48 ساعت در کیسه های پلی استری با ابعاد 10 * 15 سانتی متر و با قطر منافذ 45 میکرومتر در شکمبه 2 راس گاو براون سوئیس دارای فیستولا انکوباسیون شد. بین بخش سریع تجزیه (a) و بخش کند تجزیه (b) ماده خشک و پروتئین خام دانه های سویای تف داده و اکسترود شده با دانه سویا خام تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0> P)، بطوری که تف دادن و اکسترود کردن سبب کاهش در بخش سریع تجزیه و افزایش در بخش کند تجزیه دانه سویای خام شد. ثابت نرخ تجزیه (c) ماده خشک و پروتئین خام در دانه های تف داده و اکسترود شده کاهش یافت. همچنین تف دادن و اکسترود کردن سبب کاهش تجزیه پذیری موثر ماده خشک و پروتئین خام دانه سویا خام شد. نتایج نشان داد میزان تجزیه پذیری شکمبه ای پروتئین خام و ماده خشک دانه سویا را می توان توسط فرآیندهای حرارتی مانند تف دادن و اکسترود کردن کاهش داد

اکسترود کردن، دانه سویا، تف دادن، تجزیه پذیری