جهانبخش ثواقب - استاد دانشگاه لرستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه تاریخ، خرم آباد، ایران
انور خالندی - استادیارگروه تاریخ دانشگاه کردستان
فرهاد پروانه - دانشجوی دکترای تاریخ اسلام دانشگاه لرستان

یکی از جنبه های مهم روابط صفویان و عثمانی در کنار حالت دشمنی و ستیزه جویانه، روابط مسالمت آمیز بود که از آن به صلح طلبی یا صلح دوستی نیز تعبیر می شود. در اندیشه سیاست خارجی صفویان، صلح بر جنگ مقدم بود و سیاست نظامی، مبتنی بر ضرورت هایی بود که رخ می داد. هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی سیاست صلح طلبی صفویان در سده دهم هجری/شانزدهم میلادی دربرابر دولت عثمانی و علل آن، با تکیه بر متن مکاتبات و معاهدات سیاسی طرفین و نقش مذهب بر این سیاست است که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که دولت صفوی به عنوان یک دولت اسلامی با ایدئولوژی شیعی، مبنای روابط خارجی خود را با همسایگان (به ویژه دولت عثمانی) براساس اصل صلح و هم زیستی مسالمت آمیز و نیز پای بندی به قراردادها و پیمان های منعقده با آن ها گذاشت و تا زمانی که ضرورت نداشت به جنگ مبادرت نمی ورزید. این سیاست صلح-دوستی صفویان، متاثر از آموزه های دینی در ضرورت رابطه صلح و دوستی میان مسلمانان و وفای به عهد و پیمان بود و البته واقعیت های پیرامونی و توان و امکانات موجود آنها در اتخاذ این رویکرد موثر بوده است.

صفویه, عثمانی, صلح طلبی, مکاتبات, معاهدات سیاسی