سعید شرفی - استادیار گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه اراک

پدیده گرمایش جهانی در سال های اخیر تغییرات اقلیمی را در پی داشته است. هدف از این بررسی، مطالعه تغییر برخی از متغیرهای اقلیمی در شهرستان خرم آباد بود. به همین منظور داده های روزانه هواشناسی از سال ۱۹۵۱ تا ۲۰۱۰ جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفت. جهت محاسبه مقادیر متوسط ماهانه متغیرهای اقلیمی، یک برنامه به زبان Qbasic نوشته شد. سپس متغیرهای معادله Y=a+bX برآورد گردید و از b (شیب خط؛ ضریب زاویه) برای نشان دادن سرعت و کاهشی یا افزایشی بودن تغییرات استفاده شد. نتایج نشان داد که گرمتر شدن دمای حداقل تنها در ماه های اسفند تا فروردین (مارس) و مرداد تا شهریور (اوت) معنی دار بوده است. در مورد دمای حداکثر، گرمایش فقط در هشتم تیرماه (ماه ژوئن) به وقوع پیوسته است، که مقدار آن حدود ۱/۸۵ درجه سانتی گراد بر ۶۰ سال بود. روند تغییرات تشعشع خورشید در ماه فوریه افزایشی و در ماه ژوئن کاهشی به دست آمد. سرعت تغییر برای شمار روزهای با دمای حداقل کمتر از صفر درجه سانتی گراد برابر با -۰/۱۶۱ روز بر سال در ماه مارس، و صفر روز بر سال در ماه های دیگر بود. میزان بارش در ماه ژانویه به مقدار ۶۱/۳ میلی متر در ۶۰ سال اخیر کاهش یافته است. در مقابل، تغییر اقلیم باعث شده است که طی سال های اخیر، بر خلاف سال های ۱۹۵۱ لغایت ۱۹۸۱ ، در ماه می (اوایل خرداد) باران ببارد. این امر می تواند منجر به توسعه برخی بیماری ها در برخی از گیاهان گردد.

گرمایش جهانی، بیماری های گیاهی، مدیریت ریسک خشکسالی