علی احمدی - کارشناس ارشد بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
طهماسب حسین پور - استادیار بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
رضا پیروز - کارشناس ارشد بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
مسلم ابدالی - کارشناس ارشد اگرواکولوژی سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان

به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های مختلف گندم دیم، آزمایشی درسال زراعی ۹۱-۱۳۹۰ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان با عرض جغرافیایی ۳۳ درجه و ۲۹ دقیقه شمالی و ۴۸ درجه و ۱۸ دقیقه شرقی و ارتفاع ۱۱۷۱ متر از سطح دریا درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۸ ژنوتیپ در چهار تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد وزن هزار دانه در ژنوتیپ شمار ۴ با حدود ۵ / ۴۲ گرم بیشترین و در ژنوتیپ شمار ۶ با ۳۳ گرم کمترین بود. بیشترین تعداد دانه در سنبله در ژنوتیپ ۱۳ و کمترین آن در ژنوتیپ ۱۶ مشاهده شد. بیشترین عملکرد دانه گندم در ژنوتیپ ۵ و کمترین عملکرد دانه در ژنوتیپ شیمار ۶ مشاهده گردید. ژنوتیپ شماره ۱۰ دارای بیشترین عملکرد بیولوژی ۱۰۶۷۲ کیلوگرم در هکتار و ژنوتیپ شمار ۶ دارای کمترین عملکرد بیولوژی ۷۰۴۲ کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین شاخص برداشت دانه مربوط به ژنوتیپ های شماره ۵ و شماره ۱۱ (۴۱ درصد) و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ شماره ۷ (۳۰ درصد) بود. به نظر می رسد که افزایش قدرت مخزن از طریق افزایش تعداد دانه در سنبله و سرعت پر شدن دانه می تواند منجر به افزایش عملکرد دانه در ارقام مورد بررسی گندم گردد. به طور کلی با توجه به تغییرات اقلیمی به ویژه درجه حرارت و بارندگی طی سال های اخیر با توجه به مقایسه میانگین داده های آزمایشی بهترین ژنوتیپ جهت معرفی به عنوان یک رقم، ژنوتیپ شماره ۵ می باشد که شاخصه های مناسب جهت کشت دیم را دارا می باشد.

گندم، ژنوتیپ، دیم، عملکرد