سمیه سوری - کارشناس ارشد گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
محمد رعایایی - استاد گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
شهلا احمدی - کارشناس ارشد گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
غلامرضا قزلباش - استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

مقدمه: اکتینومیست ها باکتری های رشته ای و گرم مثبت هستند که به صورت آزاد یا ساپروفیت و گاه همزیست با گیاهان دیده می شوند. این باکتری ها را می توان از همه اکوسیستم ها ازجمله خاک، آب، رسوبات دریایی به ویژه آب های گرم جداسازی کرد. اکتینوباکتری های دریایی به عنوان تولیدکننده طیف وسیعی از متابولیت های ثانویه شناخته شده اند. درواقع هر سویه از اکتینوباکتری ها به احتمال زیاد ظرفیت ژنتیکی برای تولید ۱۰ تا ۲۰ متابولیت ثانویه را دارد. حدود ۲۳۰۰۰ نوع آنتی بیوتیک از میکروارگانیسم ها کشف شده است که طبق برآوردها حدود ۱۰۰۰۰ نوع از آنها از اکتینوباکتری ها جدا شده اند. متابولیت های ثانویه تولیدشده توسط اکتینوباکتری های دریایی، طیف گسترده ای از فعالیت های زیستی مانند ضدباکتری، ضدقارچ، ضدسرطان، سمیت سلولی، سیتواستاتیک، ضدعفونی، ضدانگل، ضدمالاریا، ضدویروسی، آنتی اکسیدان و ضدرگ زایی و غیره دارند.مواد و روشها: در این پژوهش برای جداسازی اکتینوباکتری ها، نمونه های آب و رسوب از خلیج فارس در محل ایستگاه انرژی اتمی بندر بوشهر جمع آوری شدند. برای کشت این نمونه ها از ۷ نوع محیط کشت استفاده شد. برای تعیین هویت جدایه های به دست آمده، ویژگی های ریخت شناسی، تست های بیوشیمیایی و مطالعات مولکولی بررسی شدند.نتایج: ۲۴ جدایه اکتینوباکتر از نمونه های آب و رسوب سواحل خلیج فارس جدا شدند که ۱۸ جدایه فعالیت ضدباکتریایی داشتند؛ بنابراین، ۷۵ درصد جدایه ها مولد آنتی بیوتیک بودند. ۹۵ درصد مواد به دست آمده از این ۱۸ سویه، اثر ضدباکتریایی علیه باکتری های گرم مثبت و ۶۰ درصد علیه باکتری های گرم منفی داشتند. ۶۰ درصد از این مواد علیه هر دو گروه باکتری موثر بودند.بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان دادند هرکدام از ۱۸ نوع ماده ضدباکتری جداشده از ۱۸ سویه مختلف، حداقل علیه یک باکتری بیماری زا موثر هستند که این نشان دهنده توانایی بالقوه این منبع برای مطالعه در زمینه دستیابی به آنتی بیوتیک های جدید است.

خلیج فارس, اکتینوباکترها, آنتی بیوتیک, جداسازی