میثم قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
بهنام کامکار - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ناصر باقرانی ترشیز - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
امید عبدی - کارشناس ارشد

شناسایی و تعیین پراکنش علف‏های هرز مزارع گندم از عوامل ضروری برای بکارگیری روش‏های تلفیقی کنترل آن‏ها می‏باشد. بدین منظور مطالعه‏ای در بهار سال 1389 در شهرستان گرگان (حوزه قره سو) به مساحت تقریبی 16500 هکتار، واقع در بخش مرکزی استان گلستان، بر روی مزارع گندم این ناحیه صورت پذیرفت. نمونه‏برداری به صورت پرتاب کادرهای 5/0× 5/0 به روش سیستماتیک W شکل بود و گونه‏های علف‏ هرز هر کادر به تفکیک جنس و گونه شناسایی و تعداد آن‏ها مورد شمارش قرار گرفت و مختصات جغرافیایی هر نقطه نیز توسط دستگاه GPS ثبت گردید. شاخصهای جمعیتی نظیر فراوانی، تراکم، یکنواختی، فراوانی نسبی، تراکم نسبی، یکنواختی نسبی و غالبیت نسبی با استفاده از روابط توماس(1985) مورد محاسبه قرار گرفت. در این حوزه 38 گونه علف هرز از 18 خانواده مورد شناسایی قرار گرفت که 5 گونه از نوع پهن برگ و 3 گونه باریک برگ دارای غالبیت نسبی بالاتر به عنوان گونه‏های غالب در نظر گرفته شدند. با توجه به لایه نقاط ثبت شده و فراوانی گونه‏های علف هرز، نقشه پراکنش علف‏های هرز غالب باریک برگ و پهن برگ با استفاده از نرم افزار ArcGis تهیه گردید. طبق نقشه‏های بدست آمده پراکنش علف‏های هرز پهن برگ در قسمت‏های شمال غربی و جنوب غربی این حوزه از فراوانی، تراکم و یکنواختی بیشتری برخوردار بود و این نواحی به علت بانک بذر موجود، نیاز به توجه بیشتری برای کنترل این گونه‏های علف‏های هرز دارند

گندم، غالبیت نسبی، نقشه علف هرز، GIS