بابک شمشیری - عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز

با توجه به روند دو دهه گذشته و گسترش فضای مجازی و فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، تمایل برای به کارگیری این فضای مجازی به منظور ارائه برنامه های آموزشی در سطح جهان و ایران روبه رشد بوده است. به ویژه در دو سال گذشته با شیوع پاندمی کرونا، استقبال و گسترش آموزش مجازی بسیار بالا رفته است. در واقع با توجه به شرایط پیش آمده،آموزش مجازی یک ضرورت است. اما نباید چشم بسته با آن مواجه شد. ازاین رو نه تنها نیاز به مطالعات مربوط به چگونگی توسعه و گسترش سریع آن داریم، بلکه لازم است با تامل به بررسی ابعاد فلسفی و اجتماعی آن نیز بپردازیم. ازاین رو مقاله حاضر در صدد بوده است تا موضوع آموزش مجازی را با درنظرگرفتن مشکلات و ویژگی های هویتی ما ایرانیان به عنوان مقوله ای مربوط به مبانی فلسفی - اجتماعی تعلیم وتربیت در ایران، مورد نقد و بررسی قرار می دهد. تجربیات تاریخی ایرانیان در دوره معاصر حکایت از آن دارد که جامعه ی ایران همواره در مواجهه ی با پدیده های نوظهور و عمدتا وارداتی، تحت تاثیر گفتمان های حاضر، دچار افراط و تفریط شده است. به طوری که این افراط و تفریط ها در خیلی از موارد باعث رکود، پس رفت و هدررفتن انرژی ها، منابع و سرمایه ها و در نتیجه کند شدن و یا به تعویق افتادن روند رشد شده است. به همین دلیل، مقاله حاضر پیشنهاد می دهد که با شناخت عمیق از جامعه امروز ایران و ویژگی های هویتی آن، بایستی مواجه های خردمندانه، منتقدانه و متوازن با آموزش مجازی داشته باشیم. به طوری که آموزشمجازی در شرایط فعلی به عنوان آموزشی مکمل در نظر گرفته شود و نه آموزشی جایگزین برای آموزش های فعلی

آموزش مجازی، فضای مجازی، گفتمان های هویتی، تعلیم وتربیت ایران