یسرا شادمان - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
هانیه صابری - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهراء(س)، تهران، ایران

ادبیات، ازمهم ترین گونه ­های هنری است که در آن هنرمند می­ کوشد مسائل مختلف جامعه را در هر دوران بیان کند. ادبیات داستانی دوره معاصر نیز توانسته است بسیاری از معضلات جوامع عربی را به تصویر بکشد. اشغال فلسطین ازجمله این مسائل است که ادبیات توانسته سهم عظیمی از نقش خود را در بیان آمال فلسطینیان ایفا کند. «غسان کنفانی» (۱۹۳۶-۱۹۷۲م) نویسنده­ای است که با قلم و خون خود توانست تعهدش به فلسطین را نشان دهد. رمان «رجال فی الشمس» از آثار مهم و برجسته اوست که در آن مساله هویت با اشکال مختلف نشان داده شده و فلسطین با همه ظواهر آن، نمود بارزی دارد. کنفانی برای هویت عربی – فلسطینی خطرهای متعددی مشاهده نموده که در لابه لای سیر روایی داستان، به آن­ها اشاره کرده­ است: فراموشی آداب و رسوم، عدم توجه مردم به سرنوشت کشور خود، دشمن زیاده­ خواه اشغالگر و... برخی از این بحران­ها هستند که کنفانی به آن­ها پرداخته است. در این پژوهش تلاش می گردد با روش توصیفی – تحلیلی، بحران هویت بررسی و ارزیابی شود. نتیجه این بررسی نشان از آن دارد که غسان کنفانی علاوه بر زبان فصیح، از زبان عامیانه فلسطینی برای به تصویرکشیدن درد و رنج فلسطینیان استفاده کرده است. نویسنده دین ستیزی را به تصویر کشیده که در آن یهودیان به فلسطین وارد شده اند و مسلمانان را از کاشانه خود بیرون ساخته اند. درواقع او دین را یک هویت معرفی می­ کند. نویسنده در بحران هویت ملی خاک را از مهم ترین هویت­ های هر شخص می داند و تصویری از تمامی شخصیت های رمان ارائه می دهد.

ادبیات داستانی معاصر, بحران هویت, غسان کنفانی, فلسطین