نوذر شفیعی - گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

این مقاله در پی پاسخ به این سوال بود که توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین در پرتوی تحولات سیاست خارجی چین چگونه قابل ارزیابی است؟ فرضیه مقاله که با روش توصیفی تحلیلی بررسی شده آن بود که با پایان جنگ سرد جهت گیری های سیاست خارجی چین از "عدم تعهد" به "توافق نامه مشارکت" تغییر کرده است و توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین نیز در قالب این تغییر رویکرد قابل ارزیابی است. پرداختن به این موضوع از آن نظر حائز اهمیت است که توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین را به نوعی از منظر سیاست خارجی چین نیز بررسی کنیم. با این بررسی مشخص خواهد شد چینی ها چگونه در قالب یک سیاست هماهنگ و برنامه ریزی شده، استراتژی های خود را به مرحله اجرا در می آورند. یافته تجربی مقاله نشان داد که از سال ۱۹۹۳ به بعد تعداد شرکای چین در قالب توافقنامه مشارکت روند صعودی داشته است بگونه ای که امروز پکن با بیش از یکصد کشور و سازمان منطقه ای توافق نامه مشارکت دارد. این به آن معنی است که دیپلماسی مشارکت در سال های اخیر به یک ابزار مهم در سیاست خارجی چین تبدیل شده است. یافته های نظری پژوهش نیز بیانگر آن است که جهت گیری سیاست خارجی کشورها ثابت نیست و در شرایط زمانی مختلف تحت تاثیر مقتضیات منافع ملی تغییر می کند.

عدم تعهد, اتحاد, شبه اتحاد, توافق نامه مشارکت, مشارکت استراتژیک