سهیل امامیان - استادیار، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

نظریه بازی ها حوزه ای از ریاضیات کاربردی است که در بستر علم اقتصاد توسعه یافته و به مطالعه رفتار راهبردی بین عوامل عقلانی می پردازد. نظریه بازی تلاش می کند تا رفتار ریاضی حاکم بر یک موقعیت استراتژیک (تضاد منافع) را مدل سازی کند. این موقعیت زمانی پدید می آید که موفقیت یک فرد وابسته به راهبردهایی است که دیگران انتخاب می کنند. هدف نهایی این دانش، یافتن راهبرد بهینه برای بازیکنان است. با استفاده از نظریه بازی ها، نیازمند مدل سازی و پیش بینی اقدامات بازیگران در سطوح راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی خواهیم بود که در آن، تصمیمات نظامی با تجزیه و تحلیلی جامع تر و با ارزش تر از وضعیت کنونی ارتقا می یابد. در دهه های گذشته، مطالعات متعددی در این خصوص انجام گردیده و محققین توانسته اند شاخه های مختلف نظریه بازی ها را جهت مدل سازی، طیف وسیعی از سناریوهای مربوط به اقدامات نظامی را به کارگیرند. یکی از نقاط قوت نظریه بازی ها، مدل سازی اقدامات نیروهای نظامی جهت تصمیم گیری علیه یکدیگر می باشد. هدف از نگارش این مقاله مروری اجمالی از تحقیقاتی است که تاکنون با استفاده از نظریه بازی ها در مدل سازی سناریوهای تصمیم گیری با کاربردهای نظامی به رشته تحریر درآمده است. هم چنین در این مقاله ازنظر نوع مدل سازی جنگ، انواع بازی های مورداستفاده و بازیکنان درگیر، طبقه بندی شده اند. ازنظر جنگ های مدل سازی شده، بیشترین مقالاتی که تاکنون از تئوری بازی ها در تصمیم گیری سطح کلان نظامی مورد استفاده قرار گرفته، در زمینه فرماندهی و کنترل صحنه نبرد می باشد. هم چنین مشاهده می شود که بیشترین مقالات تخصصی بررسی شده در این زمینه به سنجش، ردیابی و شبکه حسگرها مربوط می شوند. در خاتمه نتیجه می گیریم با به کارگیری نظریه بازی ها در جنگ های نظامی اثربخشی بهتری نسبت به استفاده از مدل های سنتی جهت تصمیم گیری فرماندهان در سطوح مختلف داشته باشیم.

تصمیم گیری, نظریه بازی, علوم دفاعی, جنگ زمینی, جنگ دریایی