سهراب ویسه - مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن
ناهید خدابنده - مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن
طیبه پرهیزگار - مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن

یکی از مصا لح استراتژیک مورد استفاده در بازسازی مناطق زلزله زده بم شن و ماسه است که نقش سازه ای تعیین کننده ای در بتن و بتن مسلح دارد . در این تحقیق بررسی کیفی موردی سنگدانه های تولیدی واحدهای شن و ماسه شهرستان بم از طریق نمونه برداری اتفاقی و آزمایش نمونه ها به روش ا ستاندارد دنبال شد . در این تحقیق کیفیت سنگدانه های تولیدی کارگاههای شهرستان بم که در بازسازی مناطق زلزله زده استفاده می شود به کمک بررسی های میدانی و آزمایشگاهی در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن بررسی شد.نتایج آزمایش دانه بندی نشان می دهد که بعضی از سنگدانه ه ای ریز مورد آزمایش از سمت راست محدوده استاندارد خارج است . یکی از علل مربوط به بروز این مشکل آن است که چشمه الک مورد استفاده در جدایش شن از ماسه درشت بوده است . در شستشوی ماسه در تعدادی از واحدها بعلت تلاطم زیاد در حوضچه ماسه شویی مقدار زیادی ماسه ریز همراه با پساب خارج می شود . وجود این دانه ها برای توزیع مناسب اندازه دانه های سنگدانه ریز مورد استفاده در بتن لازم است. منحنی دانه بندی برخی نمونه های سنگدانه درشت نخودی و بادامی مورد آزمایش از محدوده استاندارد خارج است. این سند نشان می دهد که الک مورد استفاده برای جدایش دانه ها مناسب نبوده است. نتایج آزمایش مواد ریزتر از 75 میکرون نشان می دهد که بعضی نمونه های سنگدانه مورد آزمایش برای مصرف در بتن مناسب نیست . علت این پدیده را باید در نشستن یا شستشوی ناکافی ماسه در واحدهای مربوط دانست. نتایج آزمایش های تعیین کلوخه های رسی و ذرات سست، مواد سبک )زغالسنگ و لیگنیت( مواد آلی در سنگدانه ریز، سولفات های محلول در آب، کلریدهای محلول در آب، سلامت (سولفات سدیم )، دانه های پولکی و سوزنی در سنگدانه درشت و سایش )لس آنجلس ( نشان می دهد که کلیه نمونه های سنگدانه ریز و درشت از جهات یا د شده مشکلی نداشته و با استاندارد مطابقت دارند. دراین مقاله به کمک اطلاعات بدست آمده از بررسی های میدانی، مطالعات آزمایشگاهی و تحقیقات نظری، مشکلات کیفی این سنگدانه ها شناخته شده و رهنمودهای لازم برای بهبود کیفیت آن ارائه گردیده است.

سنگدانه، کنترل کیفیت، بتن، آزمایش، بم