اسماعیل خسروی - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی-گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی وا
علی مهرآفرین - عضو هیات علمی گروه کشت و توسعه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی (ACECR)
حسنعلی نقدی بادی - استادیار گروه کشت و توسعه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی (ACECR)، کرج
رضا حاجی آقایی - استادیار گروه کشت و توسعه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی (ACECR)، کرج

همگام با بهره وری از فناوریهای نوین کشاورزی، با هدف تولید غذای سالم و دارو با منشأ گیاهی و همچنین حفظ و پایداری محیط زیست، بکارگیری روش محلول پاشی با الکل ها بویژه متانول و اتانول، یکی از راهکارهای مؤثر و مناسب در بالا بردن میزان تولید در محصولات کشاورزی بخصوص گیاهان دارویی می باشد. در این راستا، این آزمایش برای ارزیابی میزان بیوسنتز اجزای اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)متعلق به تیره (Lamiaceae) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 15 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در سال 1389 صورت پذیرفت. تیمارهای اعمال شده شامل محلول های آبی اتانول (10 ،20، 30، 40و50 درصدحجمی)، متانول (10 ،20، 30، 40و50 درصدحجمی)، مخلوط یکسان متانول و اتانول (5، 15و25درصدحجمی)، تیمار آب مقطر و شاهد (بدون محلول پاشی) بود. نتایج بدست آمده از این تحقیق حاکی از آن بود که اعمال تیمارها در 11 شاخص مورد ارزیابی دارای تفاوت معنی داری در سطح آماری (P≤0.01) بوده اند. بیشترین میزان بیوسنتز بتا کاریوفیلن، نرال، ژرانیال، کاریوفیلن اکساید، سیترونلال، دلتاکادینول، دلتا کادینن، ژرماکرن ب، ژرانیل استات مربوط به محلول پاشی با متانول 50% و بیشترین میزان ترکیب کاریوفیلا و آلفا کادینول مربوط به تیمار با اتانول 50% بوده است. در مجموع از نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان استنتاج کرد که اعمال تیمارهای هیدروالکلی متانول و اتانول بر روی گیاه دارویی بادرنجبویه می تواند باعث افزایش و تغییر در میزان بیوسنتز اجزای تشکیل دهنده اسانس شود

اتانول، بادرنجبویه، متانول، محلول پاشی، میزان تولید