مهدی رحمانیان - دانشگاه محقق اردبیلی دانشکده کشاورزی، گروه باغبانی
سیده فاطمه حاتمی
بهروز اسماعیل پور
جواد هادیان - پ‍‍‍‍‍‍ژوهشکده گیاهان دارویی، دانشگاه شهید بهشتی

کاربرد روز افزون کودهای شیمیایی در کشاورزی باعث بروز خسارات جبران ناپذیر زیست محیطی، شده است. یکی از راهکارهای تولید سالم گیاهان دارویی و کاهش مصرف کودهای شیمیایی استفاده از کودهای آلی می باشد به منظور بررسی تاثیر پسماند کمپوست قارچ برتولید بذر گیاه دارویی مرزه آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل نسبتهای حجمی صفر(شاهد)، 10، 20، 30، 40 و 50 درصد پس ماند کمپوست قارچ (SMC) شسته شده و شسته نشده بود. محیط کشت پایه در این آزمایش شامل 3 قسمت خاک و یک قسمت ماسه بود. نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت آبشویی بر صفات رویشی ارتفاع، قطر ساقه و تعداد شاخه های فرعی و صفات زایشی عملکرد بذر و وزن هزار دانه می باشد که در اکثر صفات اندازه گیری شده در 40 درصد شسته شده بهترین نتیجه را داد و کمترین مقدار آن صفات مربوط به تیمارهای 40 و 50 درصد SMC شسته نشده بود بجز صفت شاخص برداشت که در 20 درصد شسته شده بهترین نتیجه را داشت. در نتیجه با توجه به هدف و نیاز مورد کشت مرزه ، اگر هدف تولید بذر باشد تیمار 40 درصد شسته شده بدلیل کافی بودن مواد غذایی و عدم سمیت عناصر موجود درSMC بهترین تیمار خواهد بود. به طور کلی، کمترین عملکرد را تیمار 50 درصد شسته نشده داشت که به نظر می رسد این به دلیل ایجاد سمیت مواد غذایی و رقابت منفی که بین یونهای موجود در محیط شور خاک با عناصر غذایی در جذب توسط گیاه وجود دارد باشد.

اجزای عملکرد بذر، کمپوست قارچ مصرف شده، کشاورزی پایدار، گیاه دارویی، مرزه