مهدی یاراحمدی - دکتری تاریخ اسلام و مدرس گروه الهیات و معارف دانشگاه پیام نور، ایران
سیده سوسن فخرایی - استادیارگروه الهیات و معارف دانشگاه پیام نور، ایران
محمود عیدانی - کارشناسی ارشد تاریخ تشیع از دانشگاه پیام نور، ایران

بررسی جغرافیای اسکان قبایل عرب و بربر در منطقه اندلس نشان می دهد، که احتمالا اسکان قبایل مسلمان در این منطقه از دو الگو پیروی می کند و الگوی شناخته شده اول بر مبنای اسکان اکثریت قبایل عرب در مناطق دشت و جلگه های هموار و اسکان قبایل بربر در حاشیه شهرهای بزرگ و روستاها کوهپایه ها و کوهستان است. اما الگوی دوم که به عقیده نگارنده از دوره انحطاط امویان آغاز شد، درابتدای قبایل بربر و سپس صقالبه با تلاش برای قدرت یابی وارد شهرهای بزرگ شدند و در مواردی قابل ذکر قدرت محلی را در شهرهای بزرگ نیز در دست گرفتند.

اسلام، اقوام عرب، بربر، اندلس