سیدمحمدرضا احتشامی - اعضای هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
امیرحسین افشار - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
غلامرضا محسن آبادی - اعضای هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
ریحانه کرمی - دانشجوی کارشناسی

به منظور تعیین نقش کودهای زیستی در جذب عناصر غذائی دو رقم سورگوم علوفه ای، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 1389 اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی در این تحقیق شامل کود فسفره و رقم بودند. تیمار رقم در دو سطح اعمال شد (جامبو و اسپیدفید) و تیمارهای کود فسفره در پنج سطح شامل بدون کود فسفره و بدون تلقیح، کود سوپر فسفات تریپل و بدون تلقیح، قارچ میکوریزا Glomus intraradices (AM)، باکتری حل کننده فسفات Pseudomonas fluorescens (Pf) و مخلوطی از این دو ریزسازواره (AM+Pf) در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی شامل وزن تر و خشک بوته، ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ساقه بودند. نتایج نشان داد که تیمار قارچ میکوریز در تمامی صفات مورد مطالعه نسبت به بقیه تیمارها بالاتر بود و پائین ترین آن در تیمار شاهد (بدون کود و بدون تلقیح) مشاهده شد. پس از تیمار قارچ، در اکثر صفات مورد بررسی، تیمار کود شیمیائی بالاترین میزان را داشت، هر چند که در برخی از صفات با تیمار حاوی باکتری اختلاف معنی داری نداشت مقایسه میانگین ویژگی های مورد ارزیابی بین دو رقم نشان داد که در قطر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ و وزن تر ساقه، رقم جامبو بیشترین میزان را داشت، ولی در بقیه صفات مورد بررسی، رقم اسپیدفید از مقدار بالاتری برخوردار بود. نتایج این تحقیق نشان داد که هر چند که استفاده از قارچ میکوریز باعث افزایش وزن خشک گیااه می گردد اما در تیمارهای تلقیح شده با AM+Pf و Pf به دلیل آن که ریزسازواره ها برای ایجاد همزیستی با گیاه به کربن نیاز دارند, گیاه قسمتی از مواد فتوسنتزی خود را به تقویت همزیستی با این ریزسازواره ها اختصاص می دهد که این امر باعث کاهش وزن خشک گیاه می گردد، چرا که همزیستی با این ریزسازواره ها متحمل صرف انرژی است.

کودهای زیستی، قارچ میکوریز، باکتری حل کننده فسفات، خصوصیات مرفولوژیک، سورگوم