سمانه آقاکاظم شیرازی - استادیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران
مریم حقیقی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

در عصر حاضر ابزارهای تامین مالی در نظام اقتصادی کشورها از اهمیت بسزایی برخوردار است. یکی از چالشهای اساسی واحدهای تجاری، شرکتهای دانشبنیان، مراکز رشد و کسب و کارهای نوپا، شناخت ابزارهای تامین مالی برای شروع و یا توسعه فعالیت میباشد. امروزه ابزارهای تامین مالی گوناگونی در سراسرجهان وجود دارد که واحدهای مزبور با عنایت به شرایط و موقعیت خود اقدام به انتخاب روش متناسبی مینمایند. اما در کشور ایران با توجه به تحریم هایموجود، امکان استفاده از برخی از ابزارهای تامین مالی فراهم نبوده و این امر فرایند تامین مالی را به موضوع چالش برانگیزی برای صاحبان کسب و کار مبدلنموده است که واحدهای فعال در صنعت انرژی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند. هدف مطالعه حاضر مروری جامع بر مطالعات صورت پذیرفته در حوزهابزارهای تامین مالی در ایران و معرفی ابزارهای تامین مالی به صورت موردی برای صنعت انرژی در ایران است. به طور کلی روشهای تامین مالی از منظر محلتامین در دو گروه داخلی و خارجی طبقه بندی شده که در مطالعه حاضر ابزارهای مذکور به تفکیک معرفی می گردند. در بخش داخلی، تسهیلات بانکی، ابزارهایتامین مالی اسلامی (اوراق صکوک)، استفاده از منابع دولت به صورت مستقیم یا استقراض داخلی و خارجی دولت، تامین مالی از طریق بورس و فرابورس،قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال (BOT) ، قراردادهای تامین کالا و تجهیزات، قراردادهای پیمانکاری ساخت و تامین مالی (EPCF)، تامین مالی از طریقبازار سرمایه و تامین مالی از طریق وقف بررسی شدند. در بخش خارجی، روشهای استقراضی مشتمل بر فاینانس، ریفایننس، یوزانس، اعتبار خرید و خریدمتقابل و وام های بین المللی و روشهای غیر استقراضی مشتمل بر سرمایه گذاری مستقیم، غیرمستقیم، تجارت متقابل تشریح گردید. نتایج بررسی های صورتپذیرفته حاکی از آن است که ابزار تامین مالی در شرکتهای سهامی ایران، مبتنی بر سرمایه است و درصد اندکی از تامین مالی از طریق اوراق بدهی، تامینمالی می گردد و دلیل این امر از یکسو افزایش ریسک مالی شرکت در اثر افزایش بدهی ها است و از سوی دیگر نیاز به وثایق سنگین برای تامین مالی از طریقبدهی است. همچنین در کشور ما استفاده از روشهای تامین مالی خارجی به دلیل عدم دسترسی به بانکهای جهانی و عدم توانایی انتقال وجوه از طرق بانکیو نیز به دلیل کسری منابع ارزی برای بازپرداخت بدهیها با چالش های فراوانی روبرو شده است. این محدودیت ها می بایست زمینه ساز ابداع روشهای تامین مالینوین در کشور و بهره برداری از منابع داخلی گردد.

تامین مالی، پروژه های صنعت انرژی، تامین مالی داخلی، تامین مالی خارجی